Perspectief 2020-49

34 Prof. dr. Fred van Iersel Perspectief referentiegroep. Daarbij moeten we ook bedenken dat het toekennen van rechten niet ophoudt bij de grenzen van ons land of ons continent. Hoofdstuk 4 is gewijd aan onze houding ten opzichte van migratie. Uitgangspunt is het wederzijdse geschenk dat mensen en culturen elkaar kunnen geven. Zowel localisme als een vals universalisme moet worden vermeden. Hoofdstuk 5 is expliciet voer voor politiek debat. Paus Franciscus bespreekt hier uitgebreid zijn afwijzing van populisme – dat onder meer het begrip volk verkeerd interpreteert - , en ook bespreekt de paus de voors en tegens van het liberalisme, dat hij ook niet klakkeloos omhelst, omdat het te individualistisch is. De markt kan bovendien niet alle sociale vraagstukken oplossen. Daarbij komt nog dat het inter- nationale economisch en financieel systeem onvoldoende hervormd is sinds de financiële crisis van 2007, omdat het de mens en kwetsbare natiestaten in nood in hun basisbehoeften onvoldoende bestaanszekerheid biedt. In dit verband pleit paus Franciscus voor een hervorming van de VN en internationale economische en financiële instellingen. Hiervoor zijn moed en generositeit vereist. Om hiertoe te komen is een creatieve politiek vereist die niet aan de leiband van de financiële en economische stelsels loopt, maar deze bijstuurt op basis van ´politieke liefde´. Dat is politiek die inzet op inclusie, integratie en eenheid, en tevens meer op sociaal- culturele vruchtbaarheid en minder op effectiviteit en winst. Hoofdstuk 6 pleit voor een nieuwe sociale dialoog met het oog op een nieuwe cultuur, van onder meer betrokkenheid, vriendelijkheid. Hoofdstuk 7 gaat in op vrede. Hier vervolgt paus Franciscus eerdere beschouwin- gen in de apostolische exhortatie Evangelii Gaudium (2013) en de Encycliek LaudatoSi´ (2015). Hij pleit voor meer aandacht voor de mogelijkheden van onder- handelingen ter beslechting van conflicten, voor aandacht voor de minstbedeelden hierbij, en ook voor meer aandacht voor vergeving en verzoening. Wel kunnen er legitieme conflicten zijn waarin mensen en groepen hun menselijke waardigheid