Perspectief 2020-49

2020-49 ‘Fratelli tutti’ 33 imam Ahmad Al-Tayyeb. Met andere woorden: hier wordt gezocht naar een inter- religieuze basis voor het perspectief dat paus Franciscus wil bieden: volgens beiden mist de globalisering een sociale dimensie, een cultuur van spirituele waarden en verantwoordelijkheid. Ook voor de omgang met calamiteiten zoals de COVID-19 crisis en onze omgang met migratie en het vluchtelingenvraagstuk is een geheel nieuwe kijk nodig. Hetzelfde geldt voor onze communicatie, onder andere op so- cial media. Deze houdt de blik onvoldoende open voor de ander; ook christenen lijden hieraan, zegt paus Franciscus. Agressie viert hier hoogtij. Ware wijsheid daar- entegen vereist confrontatie met de sociale werkelijkheid en ook met waarheid. In hoofdstuk 2 biedt de paus zijn sleutel aan voor de normatieve benadering van deze vraagstukken: de parabel van de barmhartige Samaritaan. Hieraan wijdt hij een uitgebreide en cultuurkritische uitleg. In het geding is de universele liefde, ook voor de vreemdeling. Hoofdstuk 3 verkent hoe we ons voor de ander kunnen openen. Hier schetst de paus de routekaart waar hij voor pleit. We worden uitgedaagd om boven onszelf uit te stijgen naar een universele, inclusieve liefde. Deze kan, en moet, ook de basis zijn voor meer open en inclusieve samenlevingen. Dit mondt uit in een bespreking van – in mijn woorden – de verwaarloosde derde waarde van de Franse Revolutie: de broederschap (naast vrijheid en gelijkheid). Echte universele liefde bevordert de menselijke persoon en diens bindingen in broederschap en zusterschap. In de be- vordering van het moreel goede moet de nadruk liggen op het ontwerpen en vorm geven van nieuwe vormen van de waarde solidariteit. Een van de uitwerkingen hiervan is een nieuwe kijk op eigendom, die de patstelling tussen ongebreideld kapitalisme enerzijds en communisme anderzijds kan overwinnen. De paus wijst er hierbij op dat het gebruik van eigendom aan allen ten goede moet komen. Dat doet hij aan de hand van het beginsel uit de sociale leer dat goederen een univer- sele bestemming hebben, met de positie van de minst bedeelden als

RkJQdWJsaXNoZXIy MzgxMzI=