Perspectief 2020-47

10 Dr. p. Amfilochius Miltos Perspectief Het concept koinonia , dat diep verankerd ligt in de Bijbel en de Kerkvaders, en de com- munio-ecclesiologie die eruit volgt, zijn « een gemeenschappelijk goed », 25 om een uitdrukking te gebruiken van W. Kasper, waarover men het fundamenteel eens is, vooral in de dialoog tussen orthodoxen en katholieken, omdat deze ecclesiologie hun gemeen- schappelijke traditie belichaamt. Volgens J.- M. Tillard, “In h et nieuwe tijdvak van de geschiedenis van de Levende Traditie die in onze eeuw, getekend door de oecumenische beweging en het IIde Vaticaans Concilie, is aangebroken, is enkel deze communio-eccle- siologie in staat, lijkt me, opnieuw aan te sluiten voorbij alle eeuwen, met de genadetijd van de onverdeelde Kerk ”. 26 Als de Kerk zelf een synode is, dan is ze dat omdat Zij de volmaakte synode van de heilige Drieëenheid weerspiegelt. 27 Zo is de communio-ecclesi- ologie wezenlijk een trinitaire ecclesiologie. Volgens Kasper, “is de kerk in zekere zin de ikoon van de trinitaire communio van de Vader, de Zoon en de H. Geest” 28 ; deze ecclesio- logie veruiterlijkt de communautaire, relationele en communio natuur van de kerkelijke realiteit. 29 Citeren we J. Zizioulas: Welke zijn de basiselementen die een theologie van de koinonia kunnen fun- deren? (...) De koinonia is niet het resultaat van een sociologische ervaring of van een ethiek van het geloof. We worden geroepen tot koinonia niet omdat dit ‘goed’ is voor ons en voor de Ker k, maar omdat we geloven in iemand die in het diepste van zichzelf koinonia is. Als we geloven in een God die voor alles een individu is, dat uit zichzelf bestaat vóór iedere relatie met anderen, dan staan we dicht bij een sociologische opvatting van de koinonia . In dat geval is de Kerk in zichzelf geen communio: ze is dit enkel secondair op de wijze van het “ bene esse ”. De leer van de Drievuldigheid krijgt in dit verband een beslis- sende betekenis: God is drievuldig, in Zijn wezen zelf. Hij is relationeel. Een God die niet drievuldig zou zijn, zou niet koinonia zijn in zichzelf. Als ze een communio-ecclesiologie wil zijn, moet de ecclesiologie zich funderen op een trinitaire theologie. 30 De communio funderen in de Drievuldigheid betekent voor Zizioulas het mysterie weer- spiegelen van “het ene en de veelvoud”. God is tegelijk één en veelvoud ig: de eenheid en de veelheid zijn simultaan en onderling verbonden. De grote trekken van de communio- ecclesiologie zijn volgens ons: haar trinitaire verankering, haar eucharistische realisatie en