Perspectief 2020-47

2020-47 Synodaliteit: leitmotiv of een kerkelijke manier van zijn? 11 haar opvatting van de wederkerigheid tussen de eenheid en de verscheidenheid. Nu we het eerste karakteristiek hebben aangegeven, laten we dan nu de twee andere bekijken. 3.2 Eucharistische ecclesiologie De communio ecclesiologie is ook een “eucharistische ecclesiologie”. 31 Als de Kerk een communio is, dan voltrekt die zich bij uitstek in de viering van de eucharistie, waarin de Kerk zich manifesteert als volk van God, verzameld op eenzelfde plaats ( epi to auto ), als lichaam van Christus, gevormd door de Heilige Geest, een gemeenschap van geroepenen. De eucharistie is daardoor niet een sacrament naast de andere, of enkele “een genade- middel”, maar “de manifestatie en de realisatie zelf van de Kerk”. 32 De intrinsieke band tussen eucharistie en synodaliteit wordt dus vanzelfsprekend. 33 De li- turgische oorsprong van het synodale fenomeen zijn ondertussen gemeengoed bij de theologen en een vanzelfsprekendheid die niet moet bewezen worden. Het is nochtans belangrijk in herinnering te brengen op welke manier eucharistie en synode met elkaar verweven zijn. Volgens Zizioulas 34 vloeit de intrinsieke band tussen de kerkelijke concilia- riteit en de eucharistische gemeenschap voort uit het feit dat: 1) de eerste conciliaire structuur verscheen in de schoot van een eucharistische ge- meenschap, zoals we dat zien bv. bij Ignatius van Antiochië, 2) de eerste concilies verschijnen als patronen van deze structuur (het synedrion van de bisschop), 35 3) hun bedoeling is het herstel van de eucharistische communio en 4) hun samenstelling is episcopaal: het zijn de bisschoppen, als hoofden en vertegen- woordigers van de lokale Kerken, die overleg plegen en stemmen. Daardoor komt het dat de synodaliteit gefundeerd is op de eucharistische ecclesiologie. Vergeten we niet dat de eucharistische ecclesiologie zeker geen orthodoxe ontdekking is, 36 maar een benadering van de realiteit van de Kerk die verankert ligt in de patristische traditie. Bijna tegelijkertijd met N. Afanassieff, die aan de oorsprong ligt van deze uitdruk- king, of zelfs iets eerder, werd de band tussen Eucharistie en Kerk door Henri de Lubac benadrukt, 37 een pionier, later gevolgd door talrijke katholieke theologen zoals Y. Congar, J.-M. Tillard en H. Legrand.

RkJQdWJsaXNoZXIy MzgxMzI=