Perspectief 2019-45

2019-45 Prof. dr Erik Borgman 43 menselijk lichaam. Via de charismata bezielt Christus dus door de Geest zijn kerk: zo cen- traal is de rooms-katholieke kerk ze in haar officiële documenten gaan stellen. Op de achtergrond hiervan laten zich uiteenlopende factoren onderscheiden, waar de opkomst van de pinksterkerken er maar één van is. Het contact met de orthodoxe kerken was zeker zo belangrijk. Maar voor nu gaat het er allereest om vast te stellen dat zij nog maar begonnen is om te ontdekken wat dit in de praktijk zou kunnen betekenen. Een wel heel sterke nadruk op het feit dat de leiding van de kerk door de heilige Geest via de charismata van de gelovigen niet mag concurreren met de leiding van dezelfde Geest via de hiërarchische structuur van de kerk, hoe juist op zichzelf ook, heeft naar mijn gevoel een sterke rem gezet op de uitvoering van de aanbeveling, die toch met zoveel woorden geformuleerd is in Presbi- terorum Ordinis, het decreet over het Tweede Vaticaans Concilie over het leven en de dienst van de priester. Daar worden priesters aangemoedigd om in een geest van geloof de velerlei charismata van leken te trachten te ontdekken en deze met vreugde te erken- nen en met ijver hoger te trachten op te voeren (nr. 9). Misschien moeten we inmiddels zelfs zeggen dat een document over de verantwoordelijkheid van priesters niet helemaal de geëigende plaats voor deze aanbeveling. Hoort zij niet eigenlijk thuis in een tekst over de uitvoering van het bisschopsambt? Hoe dit ook zij, de eerlijkheid gebied te zeggen dat ik maar weinig initiatieven zie, ook wereldwijd kijken, om met zoveel mogelijk inbreng vanuit iedere relevante positie in de kerk met behulp van de Geest na te denken over en te experimenteren met initiatieven die een antwoord proberen te geven op de huidige crisis van de overdracht van het geloof aan volgende generaties. Dezelfde eerlijkheid gebiedt overigens ook om te zeggen dat de druk hiertoe op priesters en andere ambtsdragers ook niet heel groot is. Toch kunnen wij er moeilijk van uitgaan dat de Geest opgehouden is de kerk te bezielen, juist op dit met het oog op haar toekomst zo belangrijke punt. In hoeverre theologisch onderwijs in de theologie van de charismata, zoals het document Doof de Geest niet uit! bepleit , het werken van de Geest weer zichtbaar kan maken valt af te wachten. Maar dergelijk onderwijs is hoe dan ook belangrijk. Hiermee kom ik bij het tweede speerpunt die de hernieuwde aandacht voor de heilige Geest betekent, niet – ik zeg het nog maar een keer – vanuit het rooms-katholiek, maar