Perspectief 2019-43

Perspectief 30 Rome en reformatie en de verzelfstandiging van de kerken van de Reformatie, die de secularisatie van Europa eerst verholen maar later openlijk de wind in de zeilen heeft gegeven. How a religious revolution secularized society luidt de subtitel van zijn boek. De fundamentele onenigheid over de waarheid van het christelijk geloof en de wijze van aanbidding van God heeft er uiteindelijk toe geleid dat de objectieve waarheid niet langer in het geloof maar in de rede werd gezocht. En zeker na de tijd van de godsdienstoorlogen was het de neutrale staat die de aangewezen instantie bleek te zijn om de funeste gevolgen van confessionele ver- deeldheid te overstijgen door een neutrale staat en door godsdienst tot privé-factor te verklaren. Toen ook de rede minder objectief bleek en de neutraliteit van de staat niet zo gemakkelijk een alternatieve morele basis vond, bleek intussen de spectaculaire groei van toegepaste wetenschap en het ontstaan van een affluent society de oplossing. Wij zijn nu allen vrij om te geloven wat we willen en de basis van onze samenleving is een overheid die mijn vrijheid om op mijn wijze consument te zijn moet waarborgen. Godsdienst is een vrijetijdsbesteding, die elke objectieve geldigheid derft. Intussen is het christendom na eerst uit het politieke bestel nog een min of meer cultureel leven te hebben geleid, nu ook uit de cultuur aan het verdwijnen. In die wereld leven wij. Het is de tijd waarin we niet meer in een god geloven. Waarin voor ons spirituele welbevinden een markt te over is, waar wij kunnen vinden wat bij ons past en wat ons past. Dat is de situatie. Wij zijn van elkaar weggebroken in een tijd waarin er nog zoiets als een objectief bestand van waarheid, goedheid en schoonheid was. We konden ons, zo meen- den we, gescheidenheid permitteren. Die tijd is voorbij. De kerk dreigt van de kaart geveegd te worden. Daar komt bij dat het imago van de kerk nog nooit zo laag is geweest. De recente misbruikschandalen hebben daar veel aan bijgedragen. De kerk staat nu voor de vierschaar van de wereld en wordt veroordeeld wegens machtsmisbruik en hypocrisie. Is dit misschien de tijd een stem te gaan vernemen, de stem van de Heer zelf, die ooit, in zijn laatste ogenblikken op aarde, heeft gebeden om de eenheid van zijn kinderen? 3. Struikelblokken Ja maar, kan dat? Dat is de vraag. Die vraag staat in zijn eigen recht, ook als we de klop op de deur van onze kerken horen. Kan het? Ja, het kan. Niet als een menselijk project maar als een gave van de Heer van de kerk zelf. Met Ratzinger ben ik het eens dat kerkvereniging