Perspectief 2018-42

Perspectief 6 Het levenseinde: op de ervaring van de zin van het leven en op de wetgeving inzake euthanasie. In een tweede stap zullen we beknopt de visie van de Katholieke Kerk, in het bijzonder die van de Belgische bisschoppen, over het levenseinde toelichten. Daarna zullen we ons afvragen hoe de christen in geweten kan omgaan met deze visie van het leergezag. In een vierde stap komen we uitgebreider terug op de Belgische problematiek inzake euthanasie. On- getwijfeld kan men ethische en theologische vragen stellen bij deze beslissing. In het bijzonder zullen we ingaan op het begrip transgressie en ons de vraag stellen of er al dan niet een plaats is voor het theologisch concept van vergeving. Deze verschillende overwe- gingen zullen ons toelaten om alvorens af te ronden, enkele uitdagingen voor het geloof en de theologie te formuleren. 2 Context We beginnen onze reflectie met enkele contextuele elementen die volgens ons iedere ge- lovige in zijn beslissingen over het levenseinde beïnvloeden. Enerzijds leidt de enorme ontwikkeling van de geneeskunde tot een soort praktisch onvermogen om na te denken over het levenseinde, alsof het altijd mogelijk is om zijn leven «volledig zelf te beheersen». Anderzijds versterkt de bestaande wetgeving inzake euthanasie, in bepaalde opzichten, dezelfde illusie dat grip op het levenseinde mogelijk is. 2.1 Sterfgevallen in België: enkele cijfers Volgens de laatste Belgische 1 statistieken stierven in 2017, 109.629 personen ten opzichte van 108.056 in 2016, een stijging van 1,5%. In 2016 bedroeg de levensverwachting bij de geboorte in België 83,8 jaar voor vrouwen en 79,0 jaar voor mannen en 81,4 jaar voor de hele bevolking. Ten opzichte van 2015 is er sprake van een stijging van 0,5 jaar voor beide geslachten samen. De levensverwachting bij de geboorte is hoger in Vlaanderen (82,4 jaar) dan in Brussel (81,2 jaar) en Wallonië (79,7 jaar). Behalve in het geval van euthanasie, is het moeilijk een precies beeld te krijgen van de redenen die aan de basis liggen van de levenseindebeslissingen omdat daarover weinig publicaties 2 bestaan. Aangezien de zorgcontext en de sociale aanpak van de geneeskunde vrij gelijklopend zijn, kunnen we gebruik maken van het Franse rapport dat in 2012 door het Nationaal Observatorium van het Levenseinde gepubliceerd werd 3 . Dit rapport toont