Perspectief 2018-39

Perspectief Symposium: De impact van de Hervorming in onze kerken 77 Orthodoxie en hervorming bijvoorbeeld over de erkenning door de paus van de privileges van de patriarchen van de Oosterse Kerken, werden in Florence geassocieerd met de juiste lofprijzing (eredienst), met de overtuiging van Latijnen en Grieken dat het gemeenschappelijke aanroepen van de Vader om zijn Geest te zenden, kon bijdragen tot wederzijdse verzoening als ook, vanuit het begrijpen van de orthodoxie als kennis der rechtvaardigheid, tot de overwinning van de christenen op de Ottomaanse Turken. De katholiek-orthodoxe theologische commissie in Frankrijk heeft trouwens in 2004 de katholieken en de orthodoxen aangemaand om te komen tot een gemeenschappelijk verhaal over de gebeurtenissen in het verleden. Tot op heden is deze aanbeveling dode letter gebleven. Erger nog: toen in maart 2016 orthodoxe intellectuelen in naam van de orthodoxe Kerk vergiffenis vroegen voor het kwaad dat hun Kerk heeft aangericht in 1946 bij de gewelddadige eliminatie van de Oekraïense Grieks- katholieke Kerk, wuifde de patriarch van Moskou iedere verantwoordelijkheid voor deze tragedie weg, ofschoon die gedurende meer dan 50 jaar miljoenen personen heeft getrof- fen. 4 Verhouding tussen Kerk en staat Op de pool van de rechtvaardigheid en de orthopraxie komt het erop aan om op een sapiëntiële en personalistisch basis de eigenheid van Kerk en Staat maar ook de noodza- kelijke samenwerking tussen hen beide opnieuw te overdenken. Een verhelderende analogie hierbij is niet die van de scheiding tussen lichaam en geest, maar veeleer die van het trinitaire leven, dat tegelijkertijd hypostatisch en niet-hypostatisch is. De goddelijke exousia (macht) openbaart zich als koninkrijk, kracht en heerlijkheid. Op dezelfde manier heeft de Kerk een politieke, een sacramentele en een doctrinaire en pedagogische verant- woordelijkheid. Vandaar dient de Kerk vanuit dit sapiëntiële, personalistische en trinitaire perspectief voor alles begrepen te worden als het Brandend Braambos, de Bruid van het Lam en als de anticipatie van het Koninkrijk. De staat dient in dit perspectief niet langer beschouwd te worden als een voorbijgaande instelling die gedoemd is om te verdwijnen, zoals men het kan lezen in de sociale leer van de Russisch-orthodoxe Kerk. Pilatus zou geen gezag gehad hebben indien hij deze niet van hogerhand had gekregen. De staat heeft als theologisch-politieke roeping het moge- lijk maken van de manifestatie van het trinitaire gezag. Om te komen tot een postmodern