Perspectief 2018-39

2018-39 Symposium: Oecumenische balans van het Reformatiejaar Dr. Hans Burger 122 Reag eer kan begrijpen dat in de tijd van de Reformatie en daarna protestanten alle aandacht wilden richten op Jezus Christus. De kerk mag die plaats van Jezus Christus niet overnemen als een onmisbaar heilsinstituut. Als gevolg daarvan is binnen de verschillende protestantse tradities de rol van de kerk echter wel te klein geworden. Het belang van de eenheid van de kerk wordt vaak onderschat. Protestanten praten dat vaak goed door te zeggen dat we in Christus toch allemaal een zijn. Maar het gemak waarmee protestanten soms uit hun kerk stappen of een eigen denominatie beginnen, is onrustbarend. Dat eenheid een van de eigenschappen van de kerk is, zijn veel protestanten vergeten. In het gebrek aan eenheid van de kerk ligt mijns inziens een van de belangrijke oorzaken van de ontkerkelijking en de- christianisering van Europa. Juist de eenheid van de kerk zou moeten laten zien dat God een God is die blokkades opruimt, vrede sticht, gastvrij is, gemeenschap uitbreidt en relaties herstelt. En dat God mensen verandert in mensen die liefdevolle verbinders zijn en juist daardoor op God lijken. Verder: het is één ding om te zeggen dat het avondmaal geen herhaling van Christus’ offer is, dat de kerk niet de bemiddelaar van het heil is, dat gelovigen zelf toegang tot God hebben en niet afhankelijk zijn van een priester. Maar wanneer je van de weeromstuit in een wereld terechtkomt die geestelijk leeg is, zonder rituelen of symbolen, en God nergens meer tegenkomt, ben je als protestant niet dichter bij huis belandt, maar misschien juist verder van huis geraakt. Wanneer de Bijbel de kerk lichaam van Christus en tempel van de Heilige Geest noemt, hoor ik daarin meeklinken hoe belangrijk de bemiddelende rol van de kerk is. Een gemeenschap van christenen, liefdevolle gemeenschap, betekenisvolle ri- tuelen, en vooral de doop als symbolische onderdompeling in Christus en zijn dood en het avondmaal dat telt als het tot je nemen van Christus’ vlees en bloed, maken allemaal iets van het evangelie en het komende koninkrijk tastbaar. De erfgenamen van de Refor- matie hebben veel te winnen door die bemiddelende rol van de kerk meer serieus te nemen. Het zou mooi zijn als Rome en Reformatie ook hier elkaar kunnen vinden. Hier is nog veel te winnen. Een grote stap zou mijns inziens gezet zijn wanneer we samen erkennen dat Maria, kerkelijke ambtsdragers (wie weet, de Paus) en de kerk als geheel zeker wel van betekenis zijn, maar niet op zichzelf. Die betekenis is er – zeg ik als gereformeerde – alleen