Perspectief 2018-39

2018-39 Symposium: Oecumenische balans van het Reformatiejaar Dr. Margriet Gosker 104 Reag eer voor het reformatiejaar: het versterken van onze oecumenische contacten met het oog op een geloofwaardig verkondigen en voorleven van het evangelie in onze samenleving. 8 Daarmee werd impliciet nog een derde ambitie uitgesproken, namelijk om het reforma- tiejaar niet alleen van betekenis te laten zijn voor het protestantisme zelf en voor de oecumenische contacten, maar ook voor het geheel van onze samenleving. Anders ge- zegd: de burgermaatschappij. 9 Een ambitie, die Abraham Kuyper ooit als volgt verwoordde: "... geen duimbreed is er op heel ’t erf van ons menschelijk leven, waarvan de Christus, die áller Souverein is, niet roept: “Mijn!” 10 Ik hoopte dus, dat er vele nieuwe coa- lities zouden worden gesmeed, dat er op vele fronten oecumenisch samengewerkt zou worden, dat de goede onderlinge verhoudingen versterkt zouden worden en dat het re- formatiejaar ook relevant zou zijn voor de hele samenleving. Zoals iedereen weet, bracht de reformatie veel geweld, strijd, onbegrip en haat met zich mee. Als onze oecumenische betrekkingen substantieel zouden verbeteren, zou dat een prachtige vrucht zijn van dit reformatiejaar, dat dan als eerste van alle reformatie-eeuwfeesten de geschiedenis zou ingaan als een oecumenische liefdesmeter. Een eigen protestants feestje is het gelukkig niet geworden. Op de oecumenische dimensie van het reformatiejaar ga ik straks dieper in. En of de hele samenleving is bereikt? Over de grens Ik kan niet voor Europa spreken, maar ik weet wel, dat in Duitsland 31 oktober 2017 een nationale vrije dag was voor iedereen en dat de uitnodiging voor de jubileumviering in Wittenberg afkomstig was van kerk én staat. Bondskanselier Merkel sprak zich positief uit over het belang van 500 jaar reformatie in Duitsland. 11 Ons buurland heeft veel geld geïn- vesteerd in de viering van 500 jaar reformatie, hetgeen zich zelfs tot een Lutherdecade uitstrekte. Dat kwam het land wel op kritiek te staan: het zou een geldverslindend 12 'über- dimensioniertes Mammutprogramm' 13 zijn geweest, een kritiek die door Margot Kässmann en Wolfgang Huber is weersproken en niet onterecht. 14 Maar toch citeer ik even een treffende passage uit een persoonlijke brief, die ik uit de voormalige DDR kreeg: "Al- lerorts wurde geluthert: Kirchentage, Vorträge, Ausstellungen, Konzerte. Bis an die Grenzen des Geschmacks wurde alles vermarktet. So gibt es eine Apfelsorte 'Martin Luther' und ein Elbe-Kreuzfahrtschiff 'Katharina von Bora'. 15 Dit is de kritiek van de gewone man