Perspectief 2017-38

Perspectie 70 Peter Ben Smit wereldwijd zelfs, gericht zijn. Het gaat in de kerk om de hele schepping, verzoening van alles met allen. Dat is positief nodig omdat het simpelweg bij kerkzijn hoort en omdat personen en gemeenschappen zich alleen in dialoog, relatie en gemeenschap met anderen kunnen ontwikkelen. Ook door af en toe uitgedaagd en bevraagd te worden. Stelt u zich een gezin voor waarin niemand met niemand praat – dat is, zelfs letterlijk, dodelijk. Het is daarom ook negatief nodig om verstikking en opsluiting in het eigen gelijk en het eigen, gedeeltelijke perspectief op geloof en de wereld en de eigen gedeeltelijke receptie van de traditie tegen te gaan. Een kerk die zichzelf als kerk van Christus serieus neemt, kan zo niet bestaan en doen alsof ze de ander niet nodig heeft. – Voor dat wel doen heeft de traditie ook een woord, namelijk: zonde – Hoe lastig de ander ook is – zelfs de lastigste ander kan je nog wijzen op eenzijdigheden in de eigen persoon of je doen afvragen waarom je voor het één, nadruk op institutionele eenheid, bijvoorbeeld, of het ander, een losbandige ethiek, zo allergisch bent. – Er is een mooie middeleeuwse anekdote over een correspondentie tussen twee abten, waarbij de één klaagde over de bijzonder lastige monnik die hij in zijn gemeenschap had; de ander suggereerde dat dit een reden voor dankbaarheid was en dat hij deze monnik eigenlijk maar moest delen met andere kloosters: zo’n bijzondere gelegenheid om de deugden van geduld en naastenliefde te oefenen! (Hoe deze abt piepte toen hij de monnik in kwestie te leen kreeg, mocht dat gebeurd zijn, vertelt het verhaal niet, overigens). Dus weer geldt: oecumene is nodig voor de kerk om kerk te kunnen zijn, zonder gaat het niet – de toekomst van de kerk is de toekomst van de oecumene en de toekomst van de oecumene is die van de kerk. Oecumene en herbronning Bij het vorige punt hoort ook het volgende, derde punt: ‘Oecumenische theologie is wezenlijk voor de herbronning van een kerk in haar traditie en dat kan alleen samen met anderen die net een beetje anders zijn.’ Het vorige punt lag meer op het niveau van de geestelijke gezondheid van een christen als persoon in analogia Trinitatis en de opstelling van een gemeenschap. Dit punt ligt meer op het niveau van het verder ontwikkelen van de kerkelijke traditie. Traditie betekent doorgeven en heeft in zijn volste betekenis tot inhoud: het voortzetten van het leven van de gemeenschap (koinonia) in eredienst (leitourgia), verkondiging (martyria) en dienst (diakonia). Traditie betekent dus meer dan