Perspectief 2017-37

Perspectie 72 Geert van Dartel Na jaren van voorbereiding heeft de Orthodoxe Kerk in juni 2016 de Grote en Heilige Synode gehouden. Dat het geen panorthodox concilie mag heten vanwege de afwezigheid van vier autocephale orthodoxe kerken is jammer. Ook binnen de Orthodoxe Kerk bestaan grote verschillen van opvatting en is er rivaliteit tussen de verschillende centra. De Synode heeft zich positief uitgesproken over de oecumenische samenwerking in het verband van Faith and Order en dat is winst. Maar het is algemeen bekend dat er in de orthodoxie van Rusland, Servië, Roemenië en Griekenland een sterke anti- oecumenische en anti-westerse stroming bestaat, die zomaar de overhand kan nemen en alle oecumenische verworvenheid overboord kan zetten. Wat de visie op de politiek betreft staan de ideeën van de Orthodoxe Kerk die de symbiose van staat en kerk voorstaat ver af van de West-Europese opvattingen over de rol van de godsdienst in staat en maatschappij. Dat de orthodoxie daardoor het risico loopt door de staat te worden ingepalmd, neemt men blijkbaar voor lief. De Kerken uit de Reformatie maken zich op voor de viering van het begin van de Reformatie in 1517. Ook in Nederland wordt veel georganiseerd. Elke dag kunt u wel ergens terecht. De vraag die mij bezighoudt is of deze viering uiteindelijk meer teweeg zal brengen dan een terugblik op de geschiedenis van de 16 e eeuw. Voor het protestantisme in Europa dat georganiseerd is in een veelheid van nationale en lokale kerken is het belangrijk dat het niet bij een historische terugblik blijft, omdat ook de reformatorische kerken zeer sterk de gevolgen van de secularisatie en ontkerkelijking aan den lijve ondervinden. Dat de Katholieke Kerk zich officieel vanuit een oecumenische invalshoek sterk maakt voor de herdenking van de Reformatie en deze aangrijpt voor een gezamenlijk getuigenis van geloof in het Evangelie is juist daarom van grote waarde. Momenteel liggen hier de grootste kansen voor een inspirerende oecumene in Europa. Aan het slot van mijn inleiding wil ik als een casus een drietal uitdagingen noemen waar wij als christenen en kerken momenteel in onze Nederlandse, Europese en geglobaliseerde samenleving voor staan. Zaken die hier benoemd worden zijn ook in andere Europese landen aan de orde, maar wellicht op een andere manier.