Perspectief 2017-35

Perspectie 32 Can. drs. Wietse van der Velde De poëtische uitzondering te midden van het vroeg 19 e eeuws gerijmel, de Enkhuizer leek Cornelis Kuiper van der Stam, (1771-1837) laat echter zien dat Willibrord in de devotie niet verdwenen was. Zijn 153 liederen vonden in handschrift hun weg binnen de Cleresie. In 1845 en 1870 verschenen nieuwe drukken van Het Roomsche Misboek. De verschillende zon- en feestdagen hebben een “beknopte onderrigting”. Van Willibrord wordt opgemerkt dat “onder al de Heiligen, wier gedachtenis wij in den loop van het jaar vieren, er voorzeker geen is die ons meer moet ter harte gaan, geen, wiens aandenken ons meer met innige dankbaarheid tot God moet bezielen, dan de H. Willibrordus.” De reden daarvoor is dat hij het evangelie aan de voorouders heeft gebracht, “wij” nu de waarheden kennen die ons tot de zaligheid leiden, en door wiens toedoen “wij” leden zijn “van dat groote huisgezin, waarvan Jezus Christus het Hoofd is.” De 19 e eeuwse gebedenboeken die voor het gebruik van de Cleresie werden uitgegeven, zijn karig met gebeden ter ere van de heiligen en om hun voorspraak. De enige uitzondering op deze regel zijn de Christelijke Onderwijzingen en Gebeden zoals die in de bewerking van 1865 verschenen. Hierin was een apart onderdeel gewijd aan de “Vereering der heiligen.” Het Willibrordlied in de 19 e eeuw Dat Willibrord in principe met eerste en tweede vespers werd gevierd, blijkt bijv. uit het Katholiek Gezangboek. Naar het Latijn uit 1862. Als enige van de Nederlandse heiligen heeft Willibrord een plaats gevonden onder de 21 hymnen die voor heiligendagen zijn opgenomen. Zijn feestdag is ook de enige met een aparte hymne voor de eerste en de tweede vespers. Het zijn de beide vesperhymnen uit het brevier van 1744 “Verheug u, Neêrlands volk” ( O vos qui Batavas ) en “Verschijn, o godsdienst met uw licht.” ( Incede victrix ). De vertalingen waren van de hand van de Hervormde predikant, dr. Roelof Bennink Janssonius (1817-1872) en al eerder in 1857 gepubliceerd. “Verheug u, Neêrlands volk” werd ook in het oud-katholieke vesperboek van 1909 opgenomen. 3 In 1860 had de eerste druk van Godsdienstige Gezangen, voor Katholieken het licht gezien. Met betrekking tot heiligenfeesten was de inhoud zeer karig. Naast Maria, Petrus en Paulus 3 In het O-K Gezangboek 1990 staat van “O vos qui Batavas” een nieuwe bewerking.