Perspectief 2016-32

2016-32 De weg naar een oecumenische mariologie 43 Reag eer Vanaf de elfde eeuw vond echter een belangrijke verschuiving plaats. Maria werd steeds minder binnen de kerk gedacht en meer en meer boven de kerk. Dit tweede millennium vond zijn hoogtepunt in het mariale tijdperk (ca. 1830-1954), waarin de rooms-katholieke theologie en spiritualiteit een mariale, soms excessieve, vlucht namen. De uitdrukking « De Maria nunquam satis » (Als het over Maria gaat, is het nooit genoeg) werd veel gebezigd en in de praktijk gebracht: in woord (theologie) en daad (de- votie). Men sprak over een privilege-mariologie. Yves Congar sprak zelfs over “ une mariologie galoppante ”. Vanaf de eerste helft van de twintigste eeuw kwamen binnen de Rooms-Katholieke Kerk diverse theologische bewegingen op gang die een herbronning zochten. Steeds meer the- ologen zochten naar een mariologie die meer recht zou doen aan de Bijbelse fundamenten én die zich in de mariologie uit het eerste millennium zou verankeren. Zij waren ook gevoelig voor de oecumenische consequenties die een herbronning van de leer over Maria zou kunnen hebben. Maria moest weer haar plaats binnen de kerk, binnen de verloste mensheid, terugvinden. Op het concilie hing de helft van de bisschoppen nog de leer van het mariale tijdperk aan: de maximalisten. De andere helft was door de her- bronning van de nieuwe theologie beïnvloed geraakt; zij werden door hun tegenstanders minimalisten genoemd). Deze tweede groep pleitte voor een ecclesiotypische mariologie: Maria als lid en als beeld (type) van de kerk. Hun tegenstanders zagen meer in een christotypische mariologie: Maria als staande boven de kerk, aan de zijde van Christus. Er schuilden dus twee verschillende visies achter de technische vraag die op 29 oktober 1963 op de agenda van het concilie stond: moeten we aan Maria een apart conciliedocu- ment wijden of deze tekst in de dogmatische constitutie over de kerk opnemen? De maximalisten wilden een apart document, met eventueel nieuwe privileges (en een nieuw dogma?) voor de Moeder Gods. De minimalisten wilden het spreken over Maria binnen het spreken over de kerk opnemen.