Perspectief 2016-32

Perspectief 16 Drs. Désirée Krikhaar “Daarom zal de Heer zelf u een teken geven: de jonge vrouw is zwanger, zij zal spoedig een zoon baren en hem Emmanuel noemen.” In de Byzantijnse iconografie is deze profetie het beeld van de Moeder Gods met de ‘pre- existente Logos’ in een medaillon voor haar borst, meestal met haar handen als Orans geheven in de bidhouding (afb. 9). 15 Dit Byzantijnse iconografische type van de Moeder Gods heet ‘Panagia Platytera’ (Παναγία Πλατυτέρα, van: Πλατυτέρα των Ουρανών - Platytera toon ouranoon = wijder dan de hemelen) of ‘Moeder Gods van het Teken’: “De hemelen waren verbaasd en stonden in ontzag, en de einden der aarde, o jonkvrouw, waren volledig verbijs- terd, want God verscheen in een lichaam aan de mensheid als mens. En zie, uw schoot heeft bewezen om- vangrijker en wijder dan de hoogten van de hemelen te zijn en daarom, o Moeder Gods, verheerlijken de koren en vergaderingen van mensen en engelen uw naam.” Engelen die de Moeder Gods flankeren, dragen vaak een diskos met de naamtekens van Jezus Christus: Michaël draagt IC (Jezus) en Gabriël XC (Christus), zoals ook in de Voorbederij ofwel Deësis-rij. De Moeder Gods van het Teken mag beschouwd worden als een voorafbeelding van de Verkondiging, waarna het Woord werkelijk vlees wordt. God zendt dikwijls niet alleen de engel en de Heilige Geest. In westerse middeleeuwse Annunciaties vliegt het Woord in de gedaante van Christus als baby, met reeds het Kruis in de arm, op de straal mee naar 15 Afb. 9 Moeder Gods van het Teken Jaroslavl’, vroeg 13.e eeuw Tret’jakov Galerie, Moskou, inv. 12796 Afb. 9 Moeder Gods van het Teken