Perspectief 2016-32

Perspectief 14 Drs. Désirée Krikhaar 13 Kinderen van keizerparen worden werden geboren op de pur- perrode kussens in de porfieren kraamkamer van het keizerlijke paleis. Een ‘in purpergeborene’ was een legitieme nakomeling van de keizer, geen bastaard. Daarom ligt de Moeder Gods in de Byzantijnse iconografie van de Kersticoon op een purperrode kraammatras. Alles wijst op een boreling van koninklijke komaf. In de Byzantijnse iconografie draagt de Moeder Gods purperen kledij. De wereldse versierselen van de diadeem op het voor- hoofd en de twee fibulae, waarmee het kleed werd vastgespeld, worden tot drie sterren op haar kleed. Een ster op haar hoofd en twee op haar schouders duiden op de Drie-eenheid van Vader, Zoon en Heilige Geest, zo legden de Byzantijnse kerkvaders uit. Ook is er de interpretatie van de drie sterren als symbolen van Maria’s maagdelijkheid vóór, tijdens en na de geboorte van Gods Zoon. De Moeder Gods is in het Oosten altijd als vorstin gekleed en wordt daarmee enigszins afstandelijk voorgesteld. De vroege Italiaanse schilders hielden zich nog aan de vastgestelde (keizerlijke) Byzantijnse iconografie. Maar voor de middel- eeuwse West-Europese mens, die ver van de Byzantijnse tradities afstond, was de purperrode symboliek met rode schoenen niet meer te begrijpen. Langzamerhand verdween in het Westen de voorgeschreven kledingcode voor de Moeder Gods. Daarvoor in de plaats kwam een lichtblauwe mantel. Deze kleur symboliseert dat de Maria de Koningin der Hemelen is en dus hemelsblauwe kleding draagt. Ook de trinitaire sterrensymboliek is in het Westen verloren gegaan. Soms is het kleed van Maria volledig bedekt met gouden sterretjes. Dat illustreert haar relatie met de hemel. Ook de Byzantijnse afstandelijkheid heeft plaatsgemaakt voor een innige band tussen Moeder en Kind. 13 Afb. 7 Keizerin Theodora ca. 525 San Vitale Ravenna, Italië Afb. 7 Keizerin Theodora ca 525