Perspectief 2015-27

2015-27 Poging tot een zelfkritische orthodoxe evaluatie 31 Reag eer van het Tweede Vaticaans Concilie stelt zo dat de ecclesiologie van de communio het centraal en fundamenteel begrip is in de concilieteksten » 5 . Deze ontwikkeling van een communio-ecclesiologie, theologisch gefundeerd maar waarbij men ook rekening houdt met de historische realiteit, maakte het voor het concilie ook mogelijk om de relaties met de andere Kerken en religieuze gemeenschappen positief te benaderen : de christenen die vandaag geboren worden in de gemeenschappen die gescheiden zijn van de volledige communio met de katholieke Kerk, die het geloof in Christus beleven en die op een geldige manier het doopsel hebben ontvangen, kan de zonde van de scheiding niet aangerekend worden. Ze bevinden zich in een zekere, zij het onvolmaakte communio met de katholieke Kerk (§3). De katholieke Kerk is werkzaam en komt zelfs tot stand buiten haar zichtbare grenzen door «het geschreven woord van God, het leven van genade, geloof, hoop en liefde, andere innerlijke gaven van de Heilige Geest en ook zichtbare elementen» (§3). Het persoonlijke principe wordt overschreden en aangevuld door het gemeenschappelijke, want niet alleen de christenen als personen worden positief gewaardeerd maar ook de gemeenschappen waaruit ze voortkomen. Deze gemeenschappen, zegt de tekst, kunnen «werkelijk het leven van de genade voortbrengen en zij moeten geschikt worden geacht om de toegang tot de heilsgemeenschap te ontsluiten» (§3). 4. Het gaat om een belangrijke verandering in de houding van de katholieke Kerk en een herpositionering waarbij doorheen LG en UR , ook de eschatologische dimensie van de Kerk wordt benadrukt door haar niet als een statische maar als een dynamische realiteit te omschrijven, als volk van God op weg tussen het «reeds» en het «nog niet» 6 , het is te zeggen het pelgrimerende karakter van de Kerk, die doorheen de geschiedenis op weg is naar het Rijk Gods. Kardinaal Walter Kasper zei dat het Tweede Vaticaans Concilie de oecumenische beweging heeft weten en kunnen valoriseren juist omdat ze de Kerk in haar 5 Franse tekst in La Documentation catholique , n° 1909/5 Janvier 1986, p. 39. 6 W. Kasper, « Le décret sur l’œcuménisme – une nouvelle lecture après 40 ans », in Rechercher l’unité des chrétiens , vol. collectif, Nouvelle Cité, 2006, p. 22.