Perspectief 2014-23

2014-23 Een herlezing van de door het Concilie van Trente en de Protestantse Belijdenisgeschriften uitgesproken veroordelingen 95 R eageer buiten bereik blijft, convergentie, d.w.z. op elkaar toelopende lijnen waarvan men ver- moedt of hoopt dat die vroeg of laat elkaar zullen raken. Men zoekt controversiële geloofsthema’s te verwoorden in een taal die de oude formuleringen overstijgt en waarin de partners hun geloofsovertuiging op een nieuwe wijze herkennen, maar men tekent daarbij ook aan op welke punten verduidelijking gewenst is. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het Limarapport, waarin in de lopende tekst een overeenstemming wordt geformuleerd, terwijl in de cursief gedrukte gedeelten vragen staan die nog beantwoord moeten worden. De ÖAK heeft van meet af aan niet beoogd met haar werk een resultaat te bereiken dat vergelijkbaar is met de Leuenberger Konkordie. Dit is een verplichtende overeenstemming uit 1973, waarin uit de Reformatie voortgekomen kerken (hoofdzakelijk lutherse en gere- formeerde maar ook methodistische) de kerkelijke gemeenschap met elkaar herstellen. De ÖAK stelt uitdrukkelijk dat haar arbeid hoogstens voorwerk voor een dergelijk stap wil leveren. De verhouding tussen de kerken die zich in de Konkordie hebben verenigd en die tussen deze en de rooms-katholieke kerk is ook niet dezelfde; de laatste brengt heel eigen problemen met zich mee. 4 De doelstelling van de ÖAK is bescheidener: niet het formuleren van een zo groot mogelijke overeenstemming, maar het uit de weg ruimen van de veroor- delingen en excommunicaties. Als het resultaat van het LV -project voor de kerken aanvaardbaar blijkt, is dat slechts een eerste stap op weg naar een herstelde kerkelijke gemeenschap, ‘zij het een onontbeerlijke. Want geen positief consensusdocument kan re- kenen op aanvaarding (receptie) door de kerken zolang de oude, door de leerstellige veroordelingen gesanctioneerde dissensusdocumenten van kracht blijven.’ 5 Concreet: de Gemeenschappelijke Verklaring betreffende de Leer van de Rechtvaardiging van rooms- katholieken en lutheranen (later ook methodisten) in het laatste jaar van de 20 e eeuw kan niet bestaan zonder dat eerst de veroordelingen dienaangaande uit de 16 e eeuw zijn op- geheven. Men moet dus de resultaten van het LV -project niet kritiseren vanwege het feit dat het, in tegenstelling tot de Leuenberger Konkordie, nog geen herstel van de kerkelijke gemeenschap heeft opgeleverd. Dat is namelijk niet wat men ermee wilde bereiken. Maar 4 LV I, 13-14 5 LV IV, 26v.