GEMEENSCHAPPELIJKE BESCHOUWING VAN DE GESCHIEDENIS 39 Ongetwijfeld zien zij ook continuïteit in de hervormingsbewegingen binnen de middeleeuwse kerk. 60 Doopsgezinden kunnen de stellingname over godsdienstvrijheid onderschrijven die tijdens het Tweede Vaticaans Concilie werd aanvaard in de ‘Verklaring over de godsdienstvrijheid’ (Dignitatis humanae) uit 1965. Een kerncitaat uit deze Verklaring luidt als volgt: “Deze Vaticaanse kerkvergadering verklaart, dat de menselijke persoon recht heeft op godsdienstvrijheid. Deze vrijheid bestaat hierin, dat alle mensen vrij moeten zijn van dwang, of die nu door enkelingen, door sociale groepen, of door enige menselijke macht wordt uitgeoefend, en wel zo, dat in godsdienstige aangelegenheden niemand wordt gedwongen te handelen tegen zijn geweten in, noch wordt belemmerd om, binnen passende grenzen, privé of publiek, alleen of samen met ande ren volgens zijn geweten te handelen” (Dignitatis humanae, 2). Dit citaat en de gehele tekst weerspiegelt in vele opzichten het standpunt van de dopers in de zestiende eeuw. Dopers als Balthasar Hubmaier29 of Pilgram Marpeck30 betwistten het gebruik van dwang met betrekking tot godsdienstig pluralisme en bekritiseerden het gebruik van politieke middelen tegen mensen met een ander geloof of tegen hen die helemaal geen geloof bezaten. Dezelfde Verklaring betekent dat de Katholieke Kerk afziet van de eis om waar of hoe 29 “Maar een Turk of ketter kan niet door wat wij doen tot andere gedachten gebracht worden, noch door het zwaard, noch door het vuur , maar alleen door middel van geduld en smeekbede, waarbij wij geduldig wachten op het oordeel van God”, Balthasar Hubmaier , ‘On Heretics and Those Who Burn Them’ , in H. Wayne Pipkin en John Howard Yoder , eds. , Balthasar Hubmaier: Theologian of Anabaptism, Classics of the Radical Reformation, 5 (Scottdale: Herald Press, 1989), 62. 30 “Alle uitwendige dingen, met inbegrip van leven en ledematen, zijn onderworpen aan een gezag van buiten. Maar niemand mag echt geloof in Chr istus afdwingen of verplichten…”, Pilgram Marpeck, ‘Exposé of the Babylonian Whore’ , in: Walter Klaassen, Werner Packull en John Rempel , Later Writings of Pilgram Marpeck and his Circle, vol . I (Kitchener: Pandora Press, 1999), 27.
RkJQdWJsaXNoZXIy MzgxMzI=