GEMEENSCHAPPELIJKE BESCHOUWING VAN DE GESCHIEDENIS 23 C DE BREUK TUSSEN KATHOLIEKEN EN DOPERS BEGINPUNTEN 38 De afscheiding van de dopers van de gevestigde Kerk in de zestiende eeuw moet gezien worden in de bredere context van de eerste manifestaties van de Reformatie. De verschillende doperse groepen hadden uiteenlopende oorsprongen in een diversiteit van politieke, sociale en religieuze omstandigheden.14 Doperse bewegingen ontstonden het eerst omstreeks 1520 binnen de hervormingen van Luther en Zwingli in Zuid-Duitsland en Zwitserland. Omstreeks 1530 braken doperse bewegingen in de Lage Landen meer rechtstreeks met de Katholieke Kerk. Deze breuken hadden te maken met opvattingen over doop, ecclesiologie, de verhouding tussen Kerk en Staat en sociale ethiek. Wat het laatste betreft hield dit het afwijzen in van geweld, van het afleggen van eden en in sommige gevallen van privébezit. Voor iedereen in die tijd, maar vooral voor de leiders in Kerk en Staat moet dit een heel verwarrende situatie geweest zijn. Er waren uiteenlopende en soms botsende stromingen binnen de doperse beweging en binnen de Radicale Reformatie, bijvoorbeeld met betrekking tot het gebruik van het zwaard. Maar hoe dan ook waren alle doperse bewegingen, in tegenstelling tot de bekende Hervormers zoals Luther, Zwingli en Calvijn, het erover eens dat, aangezien zuigelingen niet in staat waren een bewuste keuze voor Christus te maken, alleen volwassenen gedoopt kunnen worden na hun zonden te hebben berouwd en hun geloof te hebben beleden. Aangezien voor de dopers de kinderdoop niet geldig was, moesten christenen die als kind al gedoopt waren, opnieuw gedoopt worden als volwassenen. Doperse groeperingen hadden andere overtuigingen gemeen met verwante stromingen in de Radicale Reformatie. Terwijl de eerste dopers 14 Vgl. James M. Stayer, Werner O. Packull en Klaus Depperman, ‘From Monogenesis to Polygenesis: The Histor ical Discussion of Anabaptist Origins’, in: Mennoni te Quarterly Review 49 (1975), 83-122.
RkJQdWJsaXNoZXIy MzgxMzI=