Samengeroepen om vredestichters te zijn

SAMENGEROEPEN OM VREDESTICHTERS TE ZIJN 24 zichzelf vaak in harmonie beschouwden met de idealen en de theologie van Luther en Zwingli, hadden hun afwijzing van de kinderdoop en andere theologische en ethische standpunten tot gevolg dat zowel protestanten als katholieken hen veroordeelden. 39 Deze veroordelingen moeten ook gezien worden in relatie met de rampspoed van de Boerenoorlog (1524-25) en het ‘koninkrijk van Münster’ in Westfalen (1534-35). Voor katholieke vorsten was de Boerenbeweging een duidelijk bewijs van het ondermijnend karakter van Luthers breuk met Rome. Om zich tegen dergelijke beschuldigingen te verdedigen gaf Luther (en andere hervormers) de schuld van de Boerenoorl og aan mensen die ‘dwepers’ of ‘wederdopers (anabaptisten)’ genoemd werden. In hoeverre historisch gezien de oorsprong van het Anabaptisme samenhangt met de volksbeweging die in het algemeen wordt aangeduid als ‘de Boerenoorlog’, is moeilijk te achterhalen. De eerste jaren van de Reformatie waren erg beweeglijk, en de historici geven tegenwoordig toe dat bewegingen of kerken die aangeduid werden met ‘Luthers’, ‘Zwingliaans’ of ‘dopers’ niet steeds duidelijk herkenbaar of van elkaar te onderscheiden waren, met name tot aan de tragische gebeurtenissen van 15241525. Niettemin werden door het radicale experiment van het ‘koninkrijk van Münster’, waar in 1534-1535 de zogeheten Melchiorieten (volgelingen van de lekenpredikant Melchior Hoffman) een gewelddadig en dictatoriaal regime vestigden met als doel de ‘Dag van de Heer’ nabij te brengen, zowel de katholieke als de protestantse autoriteiten bevestigd in hun angst voor de doperse beweging als een ernstige bedreiging voor Kerk en samenleving. Hoewel vele doperse groepen zich trouw hielden aan hun beginselen van geweldloosheid en pacifisme, stonden toch sommige groepen het gebruik van het zwaard toe voor de

RkJQdWJsaXNoZXIy MzgxMzI=