Basis HTML versie
1 7
Kinderen geven kleur aan geloven
Groot was hun vreugde toen ze in de narthex een
schoon priesterkleed aantroffen. Men zegt dat de
Moeder Gods zelf dit kleed daar voor Nicolaas had
neergelegd!
Op vele Nicolaas-iconen is in een medaillon de
Moeder Gods afgebeeld. Zij biedt daar
Nicolaas een schone stola aan.
“Vincent”, zo vervolgde ik, “dit verhaal
gebeurt nog steeds.” En ik vertelde hem van
mijn bejaarde buren, die in de herfst door een
park liepen en door de vele gevallen bladeren
het verschil niet meer konden zien tussen het
pad en de vijver. Tot hun grote schrik liepen
zij het water in. Gelukkig konden ze weer
tegen de oever opklauteren. Bij de uitgang van
het park zag een passerende automobilist hen
kleumend staan. Hij bracht zijn wagen tot stil-
stand en nodigde hen uit om in te stappen. Hij
zou hen graag thuisbrengen. Mijn buren sput-
terden tegen: “De bekleding van uw auto
raakt besmeurd, beste man.” Maar de auto-
mobilist reageerde niet op hun opmerking. Hij
bracht mijn buren thuis. “Vincent” zo sprak
ik, “die man was Nicolaas!”
Vincent, inmiddels 12 jaar geworden, schilder-
de recent onder mijn begeleiding een icoon
van de Moeder Gods. Nog zie ik hem, met de
icoon in zijn rugzakje en met een blos van
opwinding op zijn wangen, op zijn crossfiets
stappen om de icoon veilig thuis te brengen en
aan zijn moeder te geven.
Toen drong zich sterk de herinnering bij mij
op aan de dag dat ik de eerste, door mij
geschilderde icoon thuis bracht. Ook een
Nicolaas en ook op de fiets, en ik weet dat ik
als op vleugelen gedragen thuiskwam en nog
komt er een geluksgevoel over me, wanneer ik
aan die dag terugdenk; ik was als een kind zo
blij.
Dan denk ik aan de paddestoelen die ik boet-
seerde als knaapje bij een vriendje thuis. Nog
ruik ik de klei, de plakkaatverf en het vernis!
En ik beleef opnieuw de vreugde van het
geduldig werken, met de vader van mijn
vriendje als deskundige leraar in de buurt.
Werken en wachten - vol verwachting - tot de
klei gedroogd was en we met schilderen en
tenslotte vernissen konden beginnen.
Hoe sterk en waardevol zijn de ervaringen die
we als kind opdoen.
De moderne jeugd is gericht op vele vluchtige
genietingen:
events
,
kicks
; is sterk op de onmid-
dellijke beleving en bevrediging gericht, in de
realiteit, maar ook - en steeds vaker - virtueel.
Hoe moeilijk kan zo liefde voor een ambacht,
een vak opbloeien. Liefde vraagt immers tijd,
zorgvuldigheid en respect en moet ook zicht-
baar zijn in de persoon die begeleidt en aan-
stuurt.
Vincent en ik hebben het nog geurende linde-
hout geschuurd, krijtlagen gepolijst, emulsie
gemaakt van eigeel, water en azijn en temper-
averf met behulp van een vijzeltje en pigmen-
ten met intrigerende namen als gebrande sien-
na, titaanwit, omber, vermiljoen...
Ik begeleidde zijn schilderen met respect voor
zijn handschrift en ook met respect voor de
iconografische traditie. We zochten steun bij
de grote leermeesters uit het verleden, want
bij hen zijn wij beiden immers leerling. Met
woorden uit een gedicht van Vasalis:
Zij luist’ren beiden naar een oud verhaal,
wondere dingen komen aangevlogen,
zichtbaar in hun verwijde ogen,
als bloemen, drijvend in een schaal.
Ik leer ook van mijn leerling door mij steeds
de vraag te stellen hoe de heilige zo eenvoudig
mogelijk te schilderen en ook de vraag te stel-
len naar wat echt van belang is en wat gemist
kan worden. En ik probeer spontaner en arge-
lozer te schilderen, minder verkrampt, minder
gepolijst, met meer vreugde en misschien wel
met minder hoogmoed.
“Als gij niet wordt als de kinderen...”
Bernard Frinking, icoonschilder en leraar, zei
in dit verband: “De pedagogie van de Heer
heeft tot doel om van de mensen kinderen te
maken. De hoogste graad van Zijn onderwijs is
de kleuterklas, want daar
doen
ze de werkjes
met de juf en
spelen
ze. En als je God wilt ver-
staan, dan moet je Hem naspelen.“
Op naar de kleuterschool! Maar dat betekent
niet versimpelen. Een kind wil groeien, wil
voedsel ontvangen en verantwoordelijkheid
dragen. Van een leerling, een discipel, mag
discipline gevraagd worden om een taak te
volbrengen én geduld om een lange weg te
gaan. Die leerling mag weten en ook ervaren