Basis HTML versie
25
De oude kerktaal van zowel de
Assyrisch-apostolische Kerk
als de Chaldeeuws-katholieke
Kerk is het Syrisch. Dit is een
regionale vorm van het Ara-
mees, die in Edessa (nu Urfa
in Zuid-Turkije, vlak bij de
grens met Syrië) werd ge-
vormd voor de christelijke
kerk van Mesopotamië en Sy-
rië (vandaar de naam Sy-
risch!).
Naast de oude Syrische kerk-
taal heeft zich onder
Assyrisch-apostolische en
Chaldeeuwse christenen een
neo-Aramees dialect ontwik-
keld, dat in de 19
e
eeuw met
behulp van Angelsaksische
protestantse zendelingen in het
gebied tot een echte schrijf- en
cultuurtaal werd gevormd.
Deze taal heet Sureth, wat
letterlijk in de eigen taal
gewoon ‘Syrisch’ betekent.
Niet iedereen, ook al spreekt
men op zich goed Sureth, kan
die taal schrijven of lezen. Dat
komt omdat in landen als Irak
maar ook Syrië op de staats-
scholen de landstaal, het
Arabisch, wordt onderwezen.
Het leren spreken van de eigen
taal Sureth geschiedt in het
gezin, het leren lezen en
schrijven gewoontegetrouw op
de kerkschooltjes, buiten de
gewone schooltijden om, áls
het al gebeurt
Sureth heeft enkele verschil-
lende accenten en zoals bij het
Arabisch gaan hier verschil-
De Assyrisch-apostolische
Kerk en de Chaldeeuws-
katholieke Kerk hebben in Irak
verschillende politieke posities
ingenomen. De Assyrisch-
apostolische Kerk van Irak
heeft sterk de nationalistische
koers van het Assyrisme geva-
ren: een eigen identiteit van dit
christenvolk, dat zijn wortels
terugvoert tot de oude Assy-
riërs van de Oudheid, en in de
moderne tijd ook een eigen
plaats opeiste in het Midden-
Oosten (ook in de geografische
zin, zoals de joodse Staat Is-
raël). Die keuze is deze Kerk
en haar gelovigen in de
confrontatie met het Arabische
nationalisme van Irak in de
jaren ’30 duur komen te staan.
In 1933 loopt het conflict uit
op de zogeheten ‘fermen Se-
mele’, de slachting van Semele
waar enkele duizenden Assy-
risch-apostolische Irakezen
door de hand van Irakese
Arabieren (en ook Irakese
Koerden, hoewel geenArabie-
ren) werden vermoord. Ande-
ren vluchtten naar Syrië of het
Westen.
De Chaldeeuws-katholieke
Kerk heeft zich veel meer
aangepast aan de situatie van
een Irakese samenleving na
WO I, die allereerst Arábisch
van identiteit wilde zijn. De
Chaldeeuws-katholieke Kerk
lag doorgaans goed bij de
Arabische nationalistische
machthebbers van Irak, van
wie Saddam Hussein er één
was. Dit doet niets af aan het
Babel
Sureth temidden van andere talen
lende mythen rond over welke
regio in Irak of welke geloofs-
gemeenschap (Assyrisch-
apostolisch, Chaldeeuws-ka-
tholiek) het zuivere Sureth zou
spreken. Er zijn in het Sureth
boeken gepubliceerd en films
geproduceerd.
In de liturgie van met name de
Chaldeeuws-katholieke kerk
worden drie talen gebezigd:
Oud-Syrisch, Sureth en
Arabisch. En in de westerse
diaspora soms in bepaalde
situaties ook de taal van het
land (bv Engels). Vandaar
Babel!, met een knipoog naar
de regio waar de Chaldeeërs
vandaan komen…
En geheel volgens de realiteit
van Babel: niet iedereen
spreekt al die talen. Sommigen
spreken bijvoorbeeld alleen
Arabisch.
Als de Chaldeeuwse pastor van
Nederland
denkt
aan
katechese, dan zouden
eigenlijk minstens al twee
taalgroepen: Sureth en Ara-
bisch, bediend moeten worden,
en binnen afzienbare tijd
waarschijnlijk ook Neder-
landstaligen.
Tenminste, als de Chal-
deeuwse kinderen tegen die
tijd wellicht niet al zó
geïntegreerd zijn dat ze - zo is
de vrees van de priester - naar
Neerlands wijs en eer amper
meer naar de catechese van
de kerk te branden zullen
zijn.
Irakese kerken en
politiek