De Kerk- Op weg naar een gemeenschappelijke visie

18 HOOFDSTUK II De Kerk van de Drie Ene God niet van elkaar worden gescheiden. De organisatorische structuren van de christelijke ge- meenschap moeten, positief of negatief, worden gezien en beoordeeld in het licht van de ga- ven van Gods heil in Christus zoals dit in de liturgie wordt gevierd. De Kerk, die in haar eigen lichaam het geheim van het heil en de transformatie van de mensheid belichaamt, deelt in de zending van Christus die erin bestaat alle dingen met God en met elkaar door Christus te ver- zoenen (vgl. 2 Kor. 5,18-21; Rom. 8,18-25). 27. Hoewel zeer vele gemeenschappen het erover eens zijn dat God de Kerk heeft ge- vestigd als bij uitstek het medium om dit universele heilsplan te realiseren, geloven sommige van hen dat dit geschikt kan worden uitgedrukt door te spreken over ‘de Kerk als sacrament’, terwijl andere deze taal doorgaans niet gebruiken of haar helemaal verwerpen. Zij die de uit- drukking ‘de Kerk als sacrament’ bezigen doen dat, omdat zij de Kerk zien als een werkzaam teken en middel (soms omschreven met het woord ‘instrument’) van de gemeenschap van mensen met elkaar door hun gemeenschap in de Drie-Ene God. 22 Degenen die zich hoeden voor het gebruik van deze uitdrukking geloven dat dit het onderscheid tussen de Kerk als ge- heel en de afzonderlijke sacramenten verduistert en dat het ertoe kan leiden dat men de zon- digheid die er steeds bij de leden van de gemeenschap is over het hoofd ziet. Allen zijn het erover eens dat God de bewerker van het heil is; verschillen treden aan het licht wanneer het gaat over de opvattingen die de verschillende kerken hebben over het wezen en de rol van de Kerk en haar riten in dat heilswerk. De uitdrukking ‘de Kerk als sacrament’ Zij die de uitdrukking ‘de Kerk als sacrament’ gebruiken ontkennen niet de unieke ‘sa- cramentaliteit’ van de sacramenten en ze ontkennen evenmin de menselijke zwakheid van de ambtsdragers. Van de andere kant ontkennen zij die deze uitdrukking verwerpen niet dat de Kerk een werkzaam teken is van Gods actieve tegenwoordigheid. Zou dit 22 Zo verklaarden bijvoorbeeld de rooms-katholieke bisschoppen op het tweede Vaticaans concilie dat ‘de Kerk in Christus als een sacrament is, dat wil zeggen een teken en instrument van de gemeenschap met God en van de eenheid van alle mensen’ (vgl. de dogmatische constitutie over de Kerk, Lumen Gentium 1); hier is het woord ‘instrument’ bedoeld om in positieve zin de ‘werkdadigheid’ van de Kerk over te brengen. Andere christenen die het sacramentele wezen van de Kerk met kracht bevestigen vinden gebruik van het woord ‘instrument’ met be- trekking tot de christengemeenschap ongeschikt. Ook het rapport ‘De heilige Geest en de katholiciteit van de Kerk’ van de vierde algemene vergadering van de Wereldraad in Uppsala (1968) getuigt ervan dat het idee van de Kerk als een teken breed aanvaard is. Hierin wordt verklaard: ‘De Kerk durft van zichzelf te spreken als het teken van de aanstaande eenheid van de mensheid’. Vgl. N. Goodall (ed.), The Uppsala Report , Genève 1968, 17. Voor de dogmatische constitutie Lumen Gentium zi e www.vatican.va . en de Nederlandse vertaling in Consti- tuties en Decreten van het Tweede Vaticaans Oecumenisch Concilie , Amersfoort (Katholiek Archief) 1967.