Overeen 2003 8

Dick Akerboom (1947) is docent patris- tiek en geschiedenis van de theologie aan de Theologische Faculteit van de Universiteit van Tilburg en lid van het bestuur van de Katholieke Vereniging voor Oecumene. Het katholieke dorp waar hij werd geboren telde welgeteld drie protestanten. De ene protestant was bakker, de andere twee waren timmerman. De beste tim- merlui uit het dorp, dus als er iets vertim- merd moest worden aan de katholieke kerk werden zij gevraagd. De bakker kreeg door de pastoor een bakkerswijk aangewezen, zodat hij klandizie had. In die tijd kochten katholieken meestal niet bij protestantse middenstanders. “We woonden in Roelofarendsveen (gemeente Alkemade), een kleine katholieke enclave in West-Nederland. Die drie protestanten waren geheel opgenomen in de gemeen- schap. Als de pastoor zijn ronde huis- boek maakte door het dorp, nam hij, in overleg met de predikant van het naburi- ge dorp, die drie protestanten mee.” “Mijn vader had aan zijn verzetstijd veel niet-katholieke vrienden overgehouden; protestanten, want communisten had je bij ons niet. Je had elkaar nodig in de strijd tegen de vijand. Dat schiep een band die ook na de oorlog hecht bleef. Als een van zijn verzetskameraden een functie aanvaarde in de protestantse kerk, ging mijn vader daar wel naartoe en nam hij mij als klein jongetje soms mee. Al vroeg kreeg ik de boodschap mee dat je mensen niet moet uitsluiten. Het was een geleefde oecumene die zich niet bezighield met leerstellige problemen. In de jaren zestig zette ik bewuste stap- pen in de oecumene toen ik theologie studeerde in Amsterdam. Het ideaal was een zichtbare eenheid van de kerk over heel de wereld, te beginnen in Neder- land. De Katholieke Theologische Hoge- school, de UvA en, in mindere mate, de VU probeerden in die jaren tot één theo- logische faculteit komen voor alle con- fessies. Helaas kwam het er niet van, hoewel de plannen in een vergevorderd stadium waren. Oecumene was pionie- ren. We leerden een andere manier van denken kennen en een andere spirituali- teit. Ik kroop door de protestantse dog- matiek heen en probeerde de geloofsbe- leving van met name lutherse en calvinistische christenen op het spoor te komen. De religieuze beleving van diepmenselij- ke ervaringen is niet aan confessies gebonden. De waarde van wat we gelo- ven zit hem in wat we in ons hart dragen. Dat komt soms dogma- tisch tot uiting, maar vaker in uitingen van vroomheid. In liederen en liturgie is geloofsgoed soms beter bewaard geble- ven dan in dogmatiek. Vaak zijn dogmati- sche formuleringen polemisch van aard, bedoeld om anderen uit te sluiten. Men laat het zoeken naar de waarheid niet rustig zijn gang gaan. We moeten vol vertrouwen ruimte geven aan datgene wat zich in alle rust ontwikkelt, maar de theologie niet loslaten. Dat geldt ook voor de manieren waarop men in pa- rochies probeert vorm te geven aan het geloof. Op de ene plek is men oecu- menisch verder dan elders. Wij willen graag gelijktijdigheid en willen dat rege- len in geboden en verboden, maar de ene persoon ontwikkelt zich nu eenmaal iets sneller dan de andere. Dat geldt ook voor gemeenschappen. Mijn oecumenische ideaal is zoveel ruimte en vertrouwen dat kerken groeien naar verzoende verscheidenheid, waarin ze eenheid beleven. De eenheid die Christus wenste moet voorop staan. De apostelen gingen naar verschillende volkeren die eigen vormen van geloofs- beleving ontwikkelden. Toch hadden ze het gevoel dat ze bij elkaar hoorden. We moeten sámen aan het werk en ons daarbij niet afvragen of die ander wel recht in de leer is. De kerk moet een gezicht hebben in de samenleving, ontwikkelingen duiden en mensen struc- turen aanbieden waarmee ze verder kunnen.” Akerbooms vrouw is luthers. Beide echtelieden kiezen ervoor in hun eigen kerk te blijven. “Als je dat doet, lijd je pijn aan de oecumene.” Samen zijn ze peet- oom en peettante van een nichtje in Duitsland. “Toen ze haar eerste heilige communie deed, werd duidelijk gemaakt dat de eucharistie enkel voor katholieken was. Theologisch klopt dat, maar op zo’n moment doet dat zeer. Je zet je samen in voor de geloofsopvoeding van een kind, maar op momenten dat er belangrijke dingen gebeuren, wordt een van beiden uitgesloten. Dat doet vreselijk zeer. Ik kan het theologisch beredeneren, maar ik denk dat het daar uiteindelijk niet om gaat. Uiteindelijk gaat het om wat men- sen samen geloven, hoe zij dat geloof beleven en daaraan vorm geven.” 2 Overeen, nr. 8, oktober 2003 Naam: _________________________ Adres: _________________________ Postcode: _________________________ Woonplaats: _________________________ Telefoon: _________________________ E-mail: _________________________ ● meldt zich aan als lid van de Katholieke Vereniging voor Oecumene ● meldt zich aan als donateur van de Katholieke Vereniging voor Oecumene ● wil graag meer informatie over de Katholieke Vereniging voor Oecumene Stuur deze bon op naar: Katholieke Vereniging voor Oecumene Walpoort 10 5211 DK ‘s-Hertogenbosch Of stuur een e-mail naar: secretariaat@oecumene.nl Colofon Overeen is een uitgave van de Katholieke Vereniging voor Oecumene Athanasius en Willibrord. Leden en donateurs ontvangen Overeen drie keer per jaar door overmaking van ten minste € 15,- op giro 801919. De vereniging ontstond op 1 januari 2001 uit een fusie van Aktie en Ontmoeting Oosterse Kerken en de Sint Willibrord Vereniging. De doelstelling van de vereniging is: het bevor- deren van de eenheid van de verschillende christelijke kerken van oost en west. Word lid of donateur en ondersteun de actieve in- zet voor oecumenische samenwerking! Een lidmaatschap kost 15,- euro per jaar. De ver- eniging is afhankelijk van giften en donaties. Redactie: Hoofdredacteur: Geert van Dartel Eindredacteur: Daphne van Roosendaal Vormgeving en druk: Van Stiphout, Helmond Katholieke Vereniging voor Oecumene Athanasius en Willibrord Walpoort 10 5211 DK ’s-Hertogenbosch Telefoon: 073 6136471 E-mail: secretariaat@oecumene.nl Internet: www.oecumene.nl Girorekening: 801919 ISSN 1568-2862 A A N M E L D I N G ✁ ‘Ruimte geven en vertrouwen’ Dick Akerboom: