Overeen 2016-36

4 • april 2016 Twee algemene argumenten 1 Hun goed recht Iedere mens heeft het grondrecht te wonen op zijn ge- boortegrond. Niemand mag tot vreemdeling gemaakt worden in ei- gen land of worden verdreven! Chris- tenen wonen al 2000 jaar in het Mid- den-Oosten, 600 jaar voordat de islam er kwam. Het is ook hún woongebied. 2 Goed voor de samenleving als geheel Een Midden-Oosten zonder christe- nen is slecht voor die maatschappij. In plaats van een pluriforme samenle- ving met verschillende minderheden, onder wie christenen, zal het Midden- Oosten dan steeds meer een monoli- thische, onvrije moslim-samenleving worden – verstikkend! En ook: chris- tenen leveren – samen met anderen – vanuit hun roeping een belangrijke bijdrage aan cultuur, goed onderwijs en goede gezondheidszorg. Tevens zijn westerse christelijke instellingen (rooms-katholiek, protestant) hierbij belangrijk, ook voor moslims. Twee ‘christelijke’ argumenten 3 Goed voor de Kerk, voor het we- reldchristendom Het christendom komt uit het Midden-Oosten. De or- thodoxe en oosters-katholieke kerken vertegenwoordigen tradities die ge- worteld zijn in deze bakermat van het christendom: oriëntaals, semitisch, Bijbels. Afgesneden van hun oor- sprongsgebieden kunnen deze tradi- ties, ook al zijn ze tegenwoordig in de emigratie gevestigd, onvoldoende tot bloei komen. Het universele karakter van de hele Kerk ondergaat daarmee een on- herstelbare amputatie. 4 Evangelieverkondiging De Blijde Boodschap is voor heel de wereld, ook voor het Mid- den-Oosten. De kerken daar kiezen doorgaans niet voor directe missionering onder niet-christenen. Hun verkon- diging is meestal concrete presentie; ‘zout der aarde’ zijn. Het Evangelie (probe- ren! ) te beleven in woord en daad kan aanstekelijk zijn. Zonder een christendom, ge- worteld en geleefd in het Midden-Oosten, wordt Evan- gelieverkondiging moeilijk, zo niet on- mogelijk. Een extra, vijfde argument 5 Het was ooit mogelijk Er is een his- torische waarheid, waarin we nu nog maar amper kunnen geloven denk aan IS in Syrië en Irak; aan het geweld van moslim-extremisten in Egypte… Maar er waren tijden dat christenen re- latief harmonieus met hun moslimse medeburgers samenleefden. Voorbeel- den zijn het Irak van de 8 e – 9 e eeuw met zijn islamitisch-christelijke dia- loog; de gezamenlijke inzet van Arabi- sche christenen en moslims in de 19 e en 20 e eeuw om hun samenleving po- litiek en cultureel te hervormen. Vertrouwen herstellen Plaatselijke kerkleiders dringen bij christenen uit de regio aan: ‘Ga a.u.b. niet weg!’ Maar kan dit nog? Dat vreedzame co-existentie ooit wél kon, kan een inspiratie voor de toekomst zijn. Christenen in het Midden-Oos- ten, ter plaatse én in de emigratie, zit- ten soms in een vreselijke spagaat: pleiten voor voortgezette aanwezig- heid in de regio én een diepgeworteld wantrouwen tegenover moslims. Hoe begrijpelijk misschien ook, die twee sluiten elkaar op den duur uit. Zonder herstel van vertrouwen is een presen- tie van christenen – met een construc- tieve bijdrage aan de samenleving – bij voorbaat onhaalbaar. Poetin bombardeert onder het mom van IS-bestrijding lukraak regio’s met andere tegenstanders van Syrië’s presi- dent Assad. Dit wordt aan christelijke zijde nog al eens verwelkomd. Als je weet dat vele onschuldige burgers hierbij sterven, dan lijken mij – zacht gezegd – Poetins en Assads bombarde- menten geen manier om een christelij- ke presentie in het Midden-Oosten te garanderen. Hoe kan het dan wel? In het autonome Koerdische Noord-Irak sticht eind de- cember de Chaldeeuwse bisschop van Erbil een Katholieke Universiteit. Speerpunten: opleiding tot beroepen waaraan behoefte is; empowerment van de eigen autochtone christelijke identiteit door studie; toegang voor christenen én moslims (zie: http://www.oecumene.nl/nieuws- blogs/nieuws/1139-pokrof-hoop-te- gen-de-stroom-in). Sinds kort resideert de patriarch van de autochtone Assyri- sche Apostolische Kerk, na 80 jaar bui- ten het Midden-Oosten, weer in Irak, in hetzelfde Erbil. Hoopgevende stappen, het verhaal van het christendom in het Midden-Oosten is niet ten einde. Alle bovengenoemde argumenten la- ten onverlet dat christenen soms goe- de beweegredenen hebben het Mid- den-Oosten te verlaten: economische, politieke, humanitaire en opvoedkun- dige. Dat moet ook worden gerespec- teerd, zeker nu de regio nog altijd in brand staat. £ Al tientallen jaren vindt een uit- tocht van christenen uit het Midden-Oosten plaats. De laatste tijd is die in een stroomversnel- ling geraakt. Dat drukt ons op de vraag: Waarom moeten christenen in het Midden-Oosten blijven? En is het op dit moment de belang- rijkste vraag? – mensen uit Syrië en Irak zijn aan het overleven. Toch een poging tot antwoord, méérdere antwoorden: algemeen- menselijke én christelijk-religieu- ze. Ze sluiten elkaar niet uit. Waarom moeten christenen in het Midden-Oosten blijven? door Leo van Leijsen