Overeen 2006 17

8 Overeen, nr. 17, oktober 2006 (Vervolg van p. 5) het evangelie langs de weg van vriend- schap en liefde’. Van daaruit probeerde Willebrands ook als aartsbisschop van Utrecht naar het voorbeeld van de Goede Herder een dienaar van de gemeenschap te zijn. Hij ‘zocht naar passende wegen om de uitdagingen van de moderne samenleving tegemoet te treden’. De aartsbisschop deed dat volgens Kasper ‘in een geest van wederzijds begrip en gedeeld geloofsengagement’ (bron: katholieknederland.nl ). Raad van Kerken Dr. Ton van Eijk, voorzitter van de Raad van Kerken in Nederland noemt kardinaal Willebrands samen met dr. W. Visser ’t Hooft ‘één van de twee Nederlandse theologen die voor de oecumenische beweging van mondiale betekenis zijn geworden’. Volgens Van Eijk heeft kardi- naal Willebrands laten zien dat de oecu- menische beweging het niet kan stellen zonder persoonlijke contacten en vriend- schappen. Als reizend ambassadeur voor de oecumene heeft hij een netwerk van relaties met vertegenwoordigers van andere kerken gesponnen. Ook leverde hij een belangrijke bijdrage ‘aan enkele ontwerpteksten van het Tweede Vaticaanse Concilie, waaronder het decreet over het oecumenisme’ (bron: raadvankerken.nl) . Protestantse Kerk in Nederland Ds. Jan Gerd Heetderks, preses van de Protestantse Kerk in Nederland prees de cruciale rol die kardinaal Willebrands in de oecumene wereldwijd en in Nederland gespeeld heeft. Als secretaris van de Pauselijke Raad voor de Eenheid heeft hij een ‘belangrijke rol gespeeld door mee begrip te kweken voor andere kerken en geloofsgemeenschappen. Daarmee stond hij mede aan de basis van de toenadering tussen de kerken en de samenwerking van de Rooms-Katholieke Kerk met de Wereldraad van Kerken’ (bron: katholiek- nederland.nl) . In Woord en Dienst van 19 augustus schreef dr. Karel Blei, oud-secretaris generaal van de synode van de Hervorm- de Kerk een in memoriam. Hij gaat met name in op de internationale betekenis van kardinaal Willebrands die een belang- rijk aandeel heeft gehad in de oecumeni- sche heroriëntatie van de Rooms-katho- lieke Kerk op en na het concilie en die daarom door protestanten niet vergeten wordt. Volgens Blei omschreef Wille- brands de oecumenische doelstelling ooit als volgt: ‘De katholieke kerk moet zich zo ontwikkelen dat protestanten katholiek kunnen worden zonder hun protestantis- me te behoeven opgeven.’ Blei brengt echter ook naar voren dat volgens Wille- brands de oecumenische ontwikkelingen in Nederland ‘wat erg hard’ gingen. Oud-katholieke Kerk De bisschoppen van de Oud-katholieke Kerk spreken hun dank en waardering uit voor de inzet van kardinaal Willebrands voor een betere verhouding tussen de Oud-katholieke Kerk en de Rooms- katholieke Kerk. Kardinaal Willebrands ‘was al voor 1960 een ijveraar voor betere betrekkingen (…) en wist mgr. Andreas Rinkel, de toenmalige voorzitter van de Internationale Bisschoppen Conferentie, ertoe te bewegen ook oud-katholieke waarnemers naar het Tweede Vaticaans Concilie te sturen.’ ‘Als secretaris en later hoofd van het Vaticaanse Secretariaat van de Eenheid was hij de overtuiging toege- daan dat een herstel van de kerkelijke gemeenschap tussen de Rooms-katholie- ke en Oud-katholieke Kerken mogelijk moest zijn.’ Ook als aartsbisschop van Utrecht heeft kardinaal Willebrands zich daarvoor ingezet. De bisschoppen van de Oud-Katholieke Kerk ‘danken voor het leven en de inzet van deze zo Gods zaak toegewijde mens’ (bron: okkn.nl ). Joodse reacties Van joodse zijde wordt de betekenis van kardinaal Willebrands voor de verbetering van de verhouding tussen de Rooms- katholieke kerk en het Jodendom alom geprezen. Volgens de liberale rabbijn David Liliënthal, decaan van het Levisson Instituut, heeft kardinaal Willebrands een grote, bepalende invloed gehad onder meer vanwege zijn betrokkenheid bij de totstandkoming van het document Nostra Aetate (bron: katholieknederland.nl ). In een ingezonden brief in De Volkskrant van 7 augustus spreekt rabbijn Soeten- dorp zijn waardering uit voor kardinaal Willebrands. ‘In de joodse gemeenschap gedenken wij kardinaal Willebrands als de wegbereider van de erkenning die later door het Vaticaan werd uitgesproken en een bondgenoot op de weg naar verzoe- ning en vrede.’