Overeen 2004 11

Overtuigd tolerant Deze zomer verscheen een brochure van de beraadgroep Ethische vragen van de Raad van Kerken in Neder- land. De titel is erg treffend: Overtuigd tole- rant. Staan voor je overtuiging en tegelijk andere opvattin- gen ruimte geven; verdraagzaam zijn en daarin tegelijk je eigen overtuiging niet verloochenen. Een overtuiging waarvoor al het andere moet wijken, of aan de andere kant een ‘dat moet toch kunnen’ als algemene leidraad, zijn te gemakkelijk. Het eerste neigt ertoe zichzelf de hemel in te prijzen; het tweede laat zich uiteindelijk niet zo gemakkelijk onderscheiden van onverschilligheid. Overtuigd tolerant betekent spannend; in het spanningsveld van vrijheid en verbon- denheid, van absolute en relatieve waarheid, van kerk en staat met de indi- viduele gelovigen en burgers. Dat wordt allemaal helder en vanuit diverse chris- telijke tradities beschreven in deze brochure. Eén element verdient het om in het bijzonder naar voren gehaald te wor- den. Tolerantie in de beste zin van het woord houdt ook in dat men een ander het recht gunt om zich te vergissen, om ongelukkig te opereren, om bij alle goede bedoelingen ook fouten te maken; én dat men dat ook bij zichzelf erkent: die ver- gissing, dat ongelukkig gedoe en die fouten. Want dat is de manier hoe mensen de weg van hun eigen ervaringen gaan. Dat is de praktische gestalte van onze relatieve greep op niettemin ons absoluut aansprekende waarheid. Terecht noemt de brochure de oecumeni- sche dialoog “bij uitstek een leerschool in actieve tolerantie”. Het is ook een leer- school om te ontdekken in hoeverre het waar is, dat een ander recht op fouten heeft en in hoeverre het tegelijk waar is, dat een ander recht op tegenspraak heeft. Ook in dat opzicht is het een spannende leerschool, die ik althans nog niet heb verlaten. Ad Brants Overtuigd tolerant, RvK, Kon. Wilhelmi- nalaan 5, 3818 HN Amersfoort 2004 ( € 4,00 excl. portokosten). 7 Overeen, nr. 11, oktober 2004 “Het waren de ontmoetingen die het meeste indruk maakten op de jongeren, onder meer het bezoek aan de katholieke kerk, waar ze een rondleiding kregen,” vertelt Gerrit Groeneveld. Groeneveld is predikant in Tjerkgaas en coördinator lokale oecumene van de Raad van Kerken in Friesland. Hij stelde het materiaal voor het oecumenische catecheseproject zelf samen. “Catecheseprojecten die zijn ontwikkeld vanuit de oecumenische gedachte zijn er niet. De kerken hebben hun eigen projecten, die wel soms zijn verbreed en aandacht besteden aan andere kerken en godsdiensten. Een oecumenisch catecheseproject was er nog niet.” Het catecheseproject is in eerste instantie gemaakt voor gebruik in de hervormde gemeente van Tjerkgaast. In sommige hoofdstukken komt dit duidelijk naar voren. Zoals in hoofdstuk twee, waar de jongeren kennismaken met jeugddiaken Jellema. Groeneveld: “Het project vraagt om een vervolg. Enkele hoofdstukken zijn al te gebruiken in een algemene oecu- menische context, maar andere zijn nog te specifiek voor deze gemeente.” Momen- teel ligt het materiaal bij een medewerker catechese van het LDC van de PKN, die bekijkt of het verder uitgewerkt kan worden. Wat gaan we doen? De eerste zes bijeenkom- sten zijn een ontmoeting met de eigen kerk en met elkaar. In het kennisma- kingsspel stellen de jonge- ren elkaar vragen als: waar ben je op vakantie geweest? En: welke sport vind je het leukst? De groepsleider krijgt andere vragen: gingen jullie thuis naar de kerk en hoe ging dat? Hoe en wanneer ben je tot geloof gekomen? Wat gaan we dit seizoen doen? Ook wordt er gediscus- sieerd aan de hand van stellingen als: ik vind kerkdiensten vaak zo saai. En er is voorzien in een heuse bijbelquiz. In de tweede zes bijeenkomsten wordt een kijkje genomen buiten de eigen kerk. De jonge- ren maken onder meer kennis met Taizé en de World Servants, die in zomervakanties de handen uit de mouwen steken in landen als Brazilië en Bolivia. De jongeren in Tjerkgaast hebben het project inmiddels afgerond en nog een oecumenische jonge- rendienst georganiseerd. ‘Elkaar tegemoet gaan’ Het project is in de praktijk een concrete uitwerking van de Charta Oecumenica, het handvest voor oecumenische samenwer- king in Europa. Een van de punten daarin is het belang van het elkaar tegemoet gaan. “De Charta Oecumenica vraagt om een actualisering en moet vertaald worden op plaatselijk niveau. Dat gebeurt nog te weinig naar mijn idee,” vindt Groeneveld, die verschillende mogelijkheden ziet: “Zo’n oecumenisch catecheseproject is een manier, maar je kunt ook iets doen met liederen, of samen een voettocht organise- ren. Je kunt van alles bedenken!” De moeilijkheid is dat kerken sterk bezig zijn met overleven: “Ze proberen hun leden erbij te houden. Maar je kunt zoveel samen doen. Dat geeft tijdwinst en het geeft ook energie.” Groeneveld onderstreept het belang van oecume- nische structuren: “Als de plaatselijke pastor niet meewerkt, kun je niet veel tot stand brengen. Geef oecumenische samenwerking daarom structuur door bijvoor- beeld een jeugdraad op te richten.” Daphne van Roosendaal Oecumenisch catechese- project in Friesland Dit jaar werd in de hervormde gemeente Tjerkgaast in Friesland een oecumenisch catecheseproject gehouden. Twaalf jongeren uit het vierhonderd zielen tellende dorp deden mee aan het project ‘Ontmoeting’, dat wellicht verder ontwikkeld zal worden vanuit het Landelijk Diensten Centrum (LDC) van de Protestantse Kerk in Nederland (PKN). “Het is belangrijk de geestelijke gaven van de verschillende christelijke tradities te erkennen, van elkaar te leren en deze gaven te ontvangen. Voor de verdere groei van de oecumene is het noodzakelijk rekening te houden met de ervaringen en verwachtingen van jongeren en hun participatie te stimuleren en te ondersteunen. Wij verplichten onszelf ertoe: - zelfgenoegzaamheid te overwinnen en vooroordelen uit de weg te ruimen, de ontmoeting met de ander te zoeken en er voor elkaar te zijn; - oecumenische openheid en samenwerking in de christelijke opvoeding, in de theologische opleiding evenals in het wetenschappelijk onderzoek te stimuleren en te ondersteunen.” (Charta Oecumenica)