Jaargang 66 Nummer 2

Pokrof 1 7 Schrift worden verzameld en opgeslagen. 6 Men moet zich terugtrekken uit paradigma’s van de relaties tussen Kerk en staat en van “sym- fonieën” van hetzij het Byzantijnse hetzij het westerse type. De relaties tussen de Kerk en de civil society moeten prioriteit krijgen, niet die tussen Kerk en staat. De Kerk moet haar tradi- tionele dienst als bemiddelaar tussen de staat en de samenleving hernieuwen. Een ideaal voor- beeld hiervan was de tegenwoordigheid van de Kerk gedurende de Euromaidan-revolutie. 7 Transparantie, rekenschap afleggen, eenheid in verscheidenheid en vertegenwoordiging van alle mensen van de Kerk. De Kerk als een socia- le institutie vereist dit. De bisschoppen hebben hierin de rol als herders die zorg dragen voor hun mensen, herders die weten wat er leeft onder hen en welke problemen ze hebben, omdat ze als herders temidden van hen leven en hun eenheid garanderen. 8 Sociale dienstbaarheid en de actieve sociale positie van de Kerk betreffende verscheidene aspecten van het maatschappelijke leven. Omarming van het principe “minder prachtige gebouwen, maar dichter bij de mensen” want “de Allerhoogste woont niet in tempels die door mensenhanden zijn gemaakt.” De budgetten moeten open en transparant zijn voor de parochianen; deze budgetten vragen om een verandering in priori- teit, om zo de sociale programma’s van de Kerk te benadrukken en de gewone clerus te ondersteunen in moei- lijke financiële situ- aties. In het bijzonder is het helpen van arme parochies en geestelij- ken nodig. 9 Hervorming van het kerkelijke onderricht. Dit heeft als doel eigentijdse, open en actieve predikers van het Woord van God en leraren van het ortho- doxe geloof te onder- wijzen, die de ware leiders zijn van de christe- lijke geloofsgemeenschappen in tijden van ver- ontrusting en verandering. Onderrichten van de leden van de Kerk zodat ze de Kerk en haar leer begrijpen maar ook de dialoog met de wereld aan kunnen gaan. De behoefte aan een eigentijdse Open Orthodoxe Universiteit. 10 Dialoog en openheid. Er moet een dialoog van liefde komen met de Oekraïense Ortho- doxe gelovigen die zich nog niet hebben aange- sloten bij de Kerk van Oekraïne. Belangrijk in dezen is het terzijde leggen van vijandige retoriek en van tegenstellingen die veroorzaakt woorden door splitsingen in de samenleving. “We zijn geroepen tot een alles omarmende dialoog met andere Orthodoxe kerken en christelijke gemeenschappen, om onze eenheid in de eucharistie te herstellen, allereerst met kerken van apostolische traditie, maar zonder andere christelijke gemeenschap- pen te verwaarlozen.” Er moet een dialoog komen met aanhangers van niet-christelijke religies en met de seculiere wereld, “alle bur- gers van Oekraïne uitnodigend om Christus en zijn liefde te vinden onder ons, in de locale Orthodoxe Kerk van Oekraïne.” De tien theses worden afgesloten met de oproep dat “openheid, dialoog, inclusiviteit, de bereidheid om kritiek te accepteren en zichzelf onder kritiek te stellen onze principes moeten worden”. Leo van Leijsen Sint-Michaëlskathedraal, Kiev (Foto: Wikimedia Commons/Roman Naumov).