Jaargang 66 Nummer 2

Pokrof 1 1 in de gemeenschap, het overhandigen van het kruis en de afsluitende hymne met gebed. In hoofdstuk Vier volgt de vergelijking van de Syrisch-orthodoxe monastieke professie met de West-Syrische doopritus. Mor Polycarpus behandelt daarbij eerst de ontwikkeling en structuur van de West-Syrische doopritus. Bij de vergelijking blijkt dat er parallelle beeldtaal en thema’s in de twee ordo’s zijn, zoals het bestempelen van de schapen, de afzwering van Satan (exorcisme) en het aanhan- gen van Christus, de mystieke dood en verrijzenis, de mantel van licht, het herstel van het goddelijke beeld in de mens, de vrijmoedigheid (parrhesia), het bruidsvertrek en het water en de heilige Geest. De conclusie is op grond van de geboden argu- menten dat de monastieke professie duidelijk ver- bonden is met en zelfs gemodelleerd op de ritus van de doop. (Deze conclusie bevestigt wat andere geleerden hebben aangetoond voor de Byzantijnse en westerse monastieke professies.) 1 De driedubbele consignatie van de kandidaat- monnik is een rechtstreekse toespeling op de toelating van de catechumenen in de doopri- tus. In de monastieke professie heet het dat de kandidaat “is getekend om een lam te zijn in de heilige schaapskooi van God”, wat duidelijk gemodelleerd is op de doopformule: ‘N. wordt gemerkt als een lam in de kudde van Christus’. 2 De driedubbele afzwering van Satan en de belofte om Christus aan te hangen, zien we weerspiegeld in de overgave en toewijding die worden benadrukt door de ritus van de tonsuur (de kruinschering van de monniken) die gewoonlijk de monniksgeloften begeleidt. 3 De symbolische betekenis van het uitdoen van de oude kleren en het aandoen van het monas- tieke habijt sluit aan bij de symboliek van de doopritus met zijn aandoen van de nieuwe kleren. 4 De prostratie van de monnik die de dood en begrafenis symboliseert waar men als gepro- feste doorheen moet gaan voordat hij/zij wordt geboren in een nieuw leven, te vergelijken met het nieuwe leven dat men ingaat door de doop. Deze overeenkomsten, dit parallellisme, dragen ertoe bij dat deze twee ritussen van initiatie samen gebracht worden, die beide in de Syrische traditie worden geaccepteerd als sacramenten/mysteriën (Syrisch roze ). De tweede helft van deze studie bevat de Appendices, met steeds eerst de Engelse vertaling, gevolgd door de Syrische grondtekst. Appendices 1 t/m 3 bevatten drie ordo’s van de monastieke tonsuur, waarvan de derde die van de monialen (nonnen) is. Appendix 4 bevat een tekst over het zich bekruisen door Severus van Antiochië, Appendix 5 over het beginnen van de monastieke levenswijze door Jacob van Edessa. De Appendices 7 en 8 zijn twee redes door Mushe Bar Kepho over de monastieke tonsuur respectievelijk de monas- tieke professie. Onder de appendices vallen ook twee overzichten, een met de vergelijking van de structuur van de ordo van de monastieke tonsuur zoals we die tegenkomen in de verschillende handschriften en een tweede overzicht met de vergelijking tussen de structuur van de ordo van de monastieke tons- uur en die van het doopsel. Het boek eindigt met een bibliografie en een index van namen. Het is een goed leesbaar boek geworden, temeer als men bedenkt dat het toch over een specialis- tisch onderwerp gaat. Dat het zo goed leesbaar is, is te danken aan het feit dat de auteur er niet van uit is gegaan dat een en ander al bekend is bij de lezer. Zo wordt bij voorbeeld bij de auteurs uit de traditie vaak vermeld wanneer ze geleefd hebben. Ondanks zijn goede leesbaarheid blijft het een studie voor mensen met een specialistische inte- resse. Het boek wil een verkenning zijn van het Syrische monnikendom vanuit het verlangen te komen tot een vernieuwing van het monachisme, misschien ook om de orde van de bnay qyomo nieuw leven in te blazen als een vorm van ascetisch leven in onze tijd. We kunnen van de traditie leren. De ver- gelijking tussen de doop en de monniksgelofte is een bestudering van beider structuur en ideologi- sche thema’s. Het belang hiervan is meer aandacht te krijgen voor het leven als gedoopte, wat een concretisering kan krijgen in het monastieke leven. Mor Polycarpus Augin Aydin, The Syriac Order of Monastic Profession and the Order of Baptism. Common Structure, Imagery and Theological Themes, Gorgias Eastern Christian Studies 47, Gorgias Press 2017. (De Syrische ordo van de monastiek professie en de ordo van de Doop: gemeenschappelijke structuur, beeldspraak en theologische thema’s). Leo van Leijsen