Jaargang 66 Nummer 1

Pokrof 2 2 las de schismastieke westerlingen meer dan eens de les. Maar na dat ritueel ontstonden er soms toch goede contacten. Ik heb zulke erva- ring in Rusland ookwel gehad. André Louf, jarenlang abt van de abdij van de trappisten van de Katsberg, bezoekt in 1969 de Heilige Berg Athos en is daarover heel erg ly- risch. Ik wordt dan altijd een beetje wantrou- wig. Zegt het spreekwoord niet dat het gras el- ders altijd veel groener is? In een onlangs verschenen biografie vind je zijn indruk van va- der Païssios, die in die tijd de geestelijk vader was van het Stavronikita-klooster: “Als je me had gezegd dat ik de heilige Isaäk de Syriër zou ontmoeten, tot ons persoonlijk teruggekeerd, dan zou ik hemmij niet anders voorgesteld heb- ben dan met de trekken van vader Païsios: zelf- de zachtheid, zelfde tederheid voor ons, zelfde nederigheid, zelfde lucide, donkere en levendi- ge blik.” André Louf weet dat er tegenstellingen zijn. Maar hij krijgt de overtuiging, dat er on- danks dat wel “intercommunie van de harten” mogelijk is via dialoog en geestelijke begelei- ding. Voor hem putten ‘Westerse’ en ‘Oosterse’ monniken enmonialen uit dezelfde bronnen. Die herbronning heeft hen dichter bij elkaar ge- bracht. Een voorbeeld van de andere kant is de Ortho- doxe monnik Andrej Scrima (1930-2000). Hij kon niet naar Roemenië terugkeren, zolang dat een communistisch land was. Hij nam als waar- nemer deel aan het Tweede Vaticaans Concilie en was betrokken bij de voorbereiding van de historische ontmoeting tussen paus Paulus VI van Rome en patriarch Athenagoras van Con- stantinopel in 1964. Hij bouwde goede contac- ten op met verschillende rooms-katholieke klooster van benedictijnen, trappisten en kar- tuizers. Dit soort contacten hebben ook in- vloed gehad. Veel westerse kloosters hebben nu in hun midden een iconenschilder of – schilde- res, overwegen en vertalen ‘Oosterse’ schrij- vers en publiceren daarover. Nog even terug naar Amalfi, waarmee ik dit ar- tikel begon. Ik bezocht daar de oude rooms-ka- tholieke basiliek gewijd aan de apostel Andre- as. Je vindt daar veel bijzondere relieken, die voor een deel geroofd zijn ergens uit het voor- malige Byzantijnse Rijk. Een Russisch-ortho- doxe priester vierde in een zijkapel tussen de relieken de Heilige Liturgie. Het verliep heel vanzelfsprekend, alsof het elke dag gebeurde. Niemand deed er moeilijk over. Het is mis- schien nog geen “intercommunie van de har- ten”, maar in ieder geval al wel een voorbeeld van een goede samenwerking. Paul Baars Amalfi.