Jaargang 62 Nummer 4

Pokrof 5 heid aan de eeuwenoude traditie en anderzijds nieuwe ontwikkelingen zoals de wijding van vrouwen en de erkenning van homoseksuele re- laties in protestante kerken. Oecumenisch pa- triarch Bartholomeos I geeft een voorbeeld van oecumenische openheid die de tegenstellingen niet miskent, maar de overeenkomsten en geza- menlijke uitdagingen die er ook zijn volop bena- drukt. Meerdere oecumenisch ingestelde orthodoxen koesteren tevens de wens dat het Panorthodox Concilie de praktijk van de intercommunie zal regelen tussen alle orthodoxe kerken. In het alge- meen bestaat er intercommunie tussen ortho- doxe kerken. Het patriarchaat van Kiev wordt wel erkend door Constantinopel maar (nog) niet doorMoskou. AlsMoskou dit wel zou doen is ook intercommunie tussen deze orthodoxe kerken mogelijk. Sommigen koesteren ook de wens deze intercommunie uit te breiden tot de oriëntaals- orthodoxe kerken, zoals de Kopten en de Arme- niërs. Het is verder te hopen dat de grote zorg van deze patriarch voor het behoud van de schepping door het concilie wordt overgenomen, en men tot een pleidooi komt voor het behoedzaam en duur- zaam omgaan met de door God geschonken rijk- dommen van deze aarde. Veel te bieden Enzo Bianchi, de leider van de oecumenische communiteit in Bose (Noord-Italië), meent dat de Orthodoxie de moderne wereld veel te bieden heeft. Hij noemt de grote theologische en liturgi- sche rijkdom die de geseculariseerde mens op- nieuw de zin voor het Mysterie met een diepe vrijheid en schoonheid kan doen ontdekken. Hij noemt de filmmaker Andrej Tarkovskij, de com- ponist Arvo Pärt, de schrijver Alexander Solzje- nitsin, theologen als Olivier Clément en Johan- nes Zizioulas en de inspirerende vader Alexan- derMen’. Of alle gekoesterde verwachtingen zullen uitko- men is de grote vraag. Definitieve oplossingen voor de vele problemen zijn niet te verwachten, maar bij een groot concilie komt wel de vitaliteit van de Kerk tot uitdrukking en bij de onderlinge dialoog waait zeker ook de creatieve heilige Geest. De katholiciteit van de Kerk (in het Sla- visch wordt de Kerk als ‘sobornaja’ beschreven), wordt juist in een concilie gevierd als iets feeste- lijks. De hoop op vernieuwing die het gehele kerkelijke leven doordringt mag niet worden opgegeven. Paul Brenninkmeijer De bespreking van het komende Panorthodox Concilie is gebaseerd op de twee volgende artikelen in: Religion&Gesellschaft in Ost und West, 11-12/2014: 1. Georgios Vlantis, ‘Das Heilige uns Grosse Konzil: Herausforderungen und Erwartungen’, pg 15 - 17 . Zie zijn volledig artikel op internet: https://g2w.eu/pdf/inhaltsverzeichnis- se/2014/RGOW_2014-11-12_15_17.pdf 2. Antoine Arjakovsky, ‘Warumdas Konzil der Orthodoxe Kirche wichtig ist’, pp 24 – 27. Oekraïne A lle problemen komen hier tegelijk op ons af: de oorlog, de inzinkende economie, de strijd tegen de corruptie. Hoe de oor- log zal aflopen kan niemand voorspellen. Alle pogingen om tot een wapenstilstand te komen zijn tot nu toe mislukt. Rusland en de NAVO slaan steeds dreigender taal tegen elkaar uit. De bewapening aan Oekraïne’s oostgrens en die in de landen die zich door Rusland bedreigd voelen, neemt massale vormen aan. Woorden zoals “kernkoppen” en “middellangeafstands- raketten”, die al bijna uit ons Europese vocabu- laire verdwenen waren, maken weer deel uit Een jaar geleden schreef de theoloog en emeritus-predikant Klaus van der Grijp, een Nederlander woonachtig in de Oekraïense hoofdstad, in ons tijd- schrift het artikel ‘Oekraïne in oorlog. De rol van de kerken’(Pokrof 2014-4, pp 3-5). In deze tweede bijdrage van hem geeft hij zijn visie op de stand van zaken een jaar later.