Jaargang 62 Nummer 2

Pokrof 1 7 op: hun geloof is uiteindelijk ook ‘orthodox’. De vraag of de Griek- se aanwezigheid hier zou kun- nen wijzen op een herkomst van de icoon uit een geünieerd milieu, blijft voor ons voorlopig een vraag. Opmerkelijk in dit verband is wel dat de rooms- katholieken, die in vergelijkbare afbeeldingen wel aanwezig zijn, onder de slechteriken ontbre- ken. Of is dat misschien toch niet zo opmerkelijk? Slowakije maakte immers vanaf 1526 deel uit van het rooms-katholieke HabsburgseRijk. Achter deRus´ staat nog een op onze foto niet meer zichtbaar groepje dat ‘Ger- manen’ of Duitsers represen- teert, hier waarschijnlijk te ver- talen met aanhangers van Luther, die in de tijd waarin de icoon geschilderd werd, actief was. De Moren zijn wat bleek uitgevallen, zeker in vergelijking met hun kompanen, terwijl ze veel donkerder hadden moeten zijn. Het lijkt erop dat hun gestalten eenvoudigweg niet uit- gewerkt zijn door de schilder. Tegen al deze vervloekte volke- ren zegt Christus volgens Mat. 25, 41: Ga weg vervloekten, in het eeuwige vuur, dat bereid is voor de duivel en zijn trawanten . Niet voor niets omspoelt op onze icoonde helse rivier, die ontspruit tussen de voeten van Christus, de verdoemden. 13 ] In het medaillon, aan - uiteraard - de goede kant, zien we het reine, daarom witte paradijs, met zijn karakteristieke begroeiing. Van elkaar gescheiden door een donkere strook zijn twee voorstellingenafgebeeld: bovenin troont deMoe- der Gods, met aan weerszijden twee staande, dienende engelen in de voorstelling de Omsloten Tuin ; daaronder de zogeheten Schoot van Abra- ham : de drie aartsvaderen, Abraham, Isaak en Jacob, met inhun schoot de zielender onschuldi- gen. Het laatste beeld zou ontleend zijn aan Luc. 16, 22: Toen kwam de arme te sterven en de engelen droegen hem in de schoot van Abraham . Halverwege staat tegen de rand een man in een lendendoek en een orthodox kruis, de Goede Moordenaar, zoals de inscriptie boven hem zegt ‘de moorde- naar die God begrijpt’. 14 ] Voor de poort van het paradijs staan twee groepen, de eerste aangevoerd door Petrus, die de deur opentrekt die hij al geopend heeft met de sleutel (Mat. 16, 19), en de tweede onder leiding van Paulus, die een boekrol omhoog houdt met de uitnodiging ‘Komt met mij, allen die gezegend zijt’. Op de deur staat vaag de afbeelding van een viervleugelige cherub, de engel die nog steeds de poort van het paradijs bewaakt (Gen. 3, 24). 15 ] 1 Tes. 4, 16-17: Want wanneer het bevel gege- ven wordt, als de stem van de aartsengel en de trom- pet van God weerklinken, dan zal de Heer zelf uit de hemel neerdalen, en eerst zullen de doden opstaan die in Christus zijn . Dan. 7, 2-3: Inmijn nachtelijk visioen zag ik dat de vier winden van de hemel de grote zee in beweging brachten en vier grote dieren eruit opste- gen. In dit medaillon zien we een wonderlijk nauwkeurige illustratie van deze Bijbelcitaten. De inscripties bij de engelen luiden: ‘De engel bazuint uit het noorden’, die daaronder ‘uit het