Jaargang 61 Nummer 5

Pokrof 1 0 stromen noordwaarts trekkende Irakese chris- tenen en vooral Yezidi’s, vluchtend voor IS. IS IS staat voor ‘Islamitische Staat’ de ‘staat’ die afgelopen zomer werd uitgeroepen door een beweging die ook nog wel wordt omschreven als Dâ`ish (Arabisch: ad- D awlah al-Islâmiyyah fi-l- ` I râq wa-ash- Sh âm ). Ofwel: ‘Islamitische S taat in I rak en S hâm’ (= Levant – het noord- oostelijk deel van het Midden-Oosten). Van- daar afgekort als ISIS of ISIL. Herder, geenprofeet Mgr Mirkis is een top intellectueel, ‘homme de culture’ ook, opgeleid zowel in Irak als het Westen in de theologie en de sociologie, met een dubbel doctoraat in de godgeleerdheid en de etnologie op zak. Is echter geen kamerge- leerde, getuige zijn grote staat van dienst bin- nen allerlei baanbrekende activiteiten in de Kerk van Irak. Mirkis kwam evenwel niet met kant-en-klare oplossingen voor de toekomst van de christenen in Irak. Desgevraagd: “Ik weet het niet. Ik ben geen profeet. Ik probeer degenen te helpen die voor voedsel en onder- dak naar mijn diocees zijn gekomen, probeer met hen te delen wat ik heb; hun trauma’s te helen met medicijnen en gastvrijheid”. Hier sprak de herder die een plaatselijke kerkge- meenschap leidt die voor enorme uitdagingen staat, en in de schrijnende situatie samen met zijn medewerkers: pastores, gelovigen, religi- euzen, de hulp coördineert vanuit zijn bisdom. Hij laat zich inspireren door zijn geloof en ver- trouwen; zo houdt hij het vol. Hij geeft daarbij van de situatie een duidelijke analyse, politiek- sociologisch en religieus-theologisch. Hardnekkigemythes in collectieve wereld God – Allah in het Arabisch – is liefde. Dit wordt in de acties van IS volledig verduisterd. De Ara- bische wereld is een collectieve samenleving, al in crisis sinds de Zesdaagse Oorlog (1967), toen het Arabische nationalisme bij de nederlaag te- gen Israël in elkaar stortte. Deze samenleving staat bol van mythen, meestal met een gods- dienstige kleur. Verkeerde godsdienst, aldus Mirkis, mythen hardnekkiger dan godsdienst. Feitelijk heeft het niets met godsdienst te ma- ken. Er is een crisis in de islam. Een belangrijke groep moslims kan zich niet – zoals elke religie eigenlijk moet doen om relevant te blijven – openen naar het moderne leven. Men kijkt ach- teruit, kopieert ervaringen uit het verleden, een grote fout. Bij IS zien we die ideologisering van religie, het achterna hollen van deze gevaarlijke mythen. Arabische moslims konden nog even dromen van het herstel van het Gouden Tijd- perk in de vorm van een nieuw Kalifaat, tot hun ontwaken uit die droom. Moslims zijn de eerste slachtoffers van IS. Er zijn in het Noord-Irakese Mossul, de stad die ze heeft ingenomen, aparte gevangenissen voor moslim-geestelijken uit de sunna , de richting van de islam waartoe ook IS zich bekent. IS wil 100% beaming van zijn ideeën, zo niet: ga je als moslimgeestelijke de gevangenis in. IS is daar- mee een volstrekt nieuw fenomeen. Het lijkt op ebola: zeer besmettelijk maar niemand weet er (nog) raad mee. Anders dan bij dictator Sad- dam Hussein of zelfs Al-Qaida, is hier geen én- kele manoeuvreerruimte of marge. Met IS valt niet te onderhandelen. Later, begin november, zou opwrede wijze deze weinig florissante visie op IS worden bevestigd door massamoord op een plaatselijke Arabische sunnietische clan die weigerde met IS samen te werken. Het Mid- den-Oosten heeft duizenden figuren als Ma- hatma Gandhi, Martin Luther King of Nelson Mandela nodig. Mirkis, refererend aan Fou- cault’s boek Waanzin in Europa : “Onze waanzin (in het Midden-Oosten, vL) is de massa-waan- zin”, de vloek van ‘communautarisme’. ‘Burcht Europa’ ofwelwesters individu- alisme De vloek van Europa daarentegen is diens indi-