Jaargang 61 Nummer 3

Pokrof 5 kwamen. Mahray en Ruta vluchtten uit Eritrea naar Soedan waar ze 25 jaar in opvangkampen verbleven en waar hun zes kinderen werden geboren. Zeven jaar geleden kwamen ze terecht in het AZC van Amersfoort. Goytom is begin twintig en arriveerde ruim drie jaar geleden in Amersfoort. Hij heeft Ethiopische ouders, maar groeide op in Soedan. In het AZC hoorden ze van het bestaan van de orthodoxe parochie, die vervolgens hun thuis werd. Het is ook gewoon te ver en te duur om tel- kens van Amersfoort naar Rotterdam te gaan en daar te kerken bij de Eritrese gemeenschap. Goytom gaat af en toe wel naar een kerkdienst in de Ethiopisch-orthodoxe kerk te Rotterdam- Pernis. De kinderen van Ruta en Mahray spre- ken Nederlands met elkaar, maar verstaan ook het Tigrinya, een taal die in Eritrea en Ethiopië gesproken wordt. Tijdens het gesprek overleg- gen mijn gesprekspartners soms met elkaar in het Tigrinya om zo goedmogelijk op de vragen te kunnen antwoorden. Enkele verschillen ‘Afrika’ - ‘Amersfoort’ Als ik vraag naar de verschillen tussen hun Afrikaanse kerk en de Amersfoortse parochie nemen ze wat tijd om goed na te denken. Ze maken alle drie duidelijk dat ze hier hetzelfde orthodoxe geloof beleven, ook al begrijpen ze vanwege de taalbarrière nog niet alles. ‘Het bid- den en bijbellezen gebeurt zoals in mijn land en dat is wat telt’, voegt Ruta met nadruk toe. Dan beamen ze voorzichtig dat het er in de praktijk wel een beetje anders toegaat en al pratend komen er een aantal verschillen aan het licht. Voor je in Afrika ter communie gaat moet je eigenlijk eerst biechten en in de praktijk nemen daaraan alleen volwassenen deel, terwijl hier ook kinderen brood en wijn ontvangen dat door vader Stephan op een lepeltje wordt toegediend. In Amersfoort is er één priester terwijl er in Afrika meerdere priesters zijn die samen het werk verdelen. Het zingen (beurtzang) en de muziek blijken ook anders te zijn. Bovendien komen er in Afrika soms trommels, ratels en fluiten aan te pas en zijn er feestelijke proces- sies waarbij er gezongen, gedanst en in de han- den geklapt wordt. De iconen uit Ethiopië en Eritrea hebben een wat andere, zeg maar: Afrikaanse stijl. Ze zijn vaak contrastrijk gekleurd, ‘eenvoudig’ geschilderd en de figuren hebben opvallend grote ogen. Twee jaar geleden was er een feestdag van de Amersfoortse parochie waarop kinderen het Eritrese karakter van hun kerk uitbeeldden met zang, muziek en dans. Mensenrechten Van een handtekeningenactie in de parochie voor een humaner Nederlands asielbeleid van Amnesty International zijn ze niet op de hoogte. In reactie hierop vertellen ze dat het in Eritrea voor de Orthodoxe Kerk volstrekt onmogelijk is mensen in nood hulp te bieden zonder instem- ming van de overheid. De kerk heeft geen enkele vrijheid omdat de repressieve regering de kerk volledig controleert. Een demonstratie houden tegen een ander land achten ze er wel mogelijk, maar een binnenlandse protestmanifestatie voor meer godsdienstvrijheid in Eritrea is er onmogelijk. Met hun familie of vrienden in Eritrea, Ethiopië en Soedan onderhouden ze nog contacten, maar er kan niet vrijuit over de situatie in het land van herkomst worden gesproken. Vanwege reper- cussies zijn maatschappelijke en politieke onderwerpen taboe. Om voeling te houden met Afrika gebruikt Goytom veel de sociale media en maandelijks spreekt hij met een priester met wie hij contact had in Soedan. Ontmoetingen bij de koffie Gevraagd naar de pluriformiteit in de Eritrea waar ongeveer 50% van de bevolking christen is, heeft een van de meest repressieve regimes ter wereld. Kritiek op de regering is ver- boden en tegenstanders worden gearresteerd en wreed gemarteld. De dienstplicht, die meer dan tien jaar kan duren, is voor vele jonge man- nen een reden om te vluchten. Per maand ste- ken momenteel 3000 Eritreërs de grens over. Wie het land probeert te ontvluchten, loopt kans om aan de grens te worden neergescho- ten. De vluchtroutes gaan - vaak via mensenhandel - richting Egypte en Libië om daar in gammele bootjes de Middellandse Zee over te steken naar Europa. In oktober 2013 zijn bij de ramp met een gezonken boot nabij het Italiaanse eiland Lampedusa 366 mensen verdronken van wie het merendeel uit Eritrese orthodoxe chris- tenen bestond. De Nederlandse overheid erkent de ernst van de situatie in Eritrea. Volgens Vluchtelingenwerk Nederland krijgen de mees- te Eritreërs hier bescherming.