Jaargang 55 Nummer 1

Pokrof 7 Een aantal jaren deed hij dat alleen. Later traden twee jonge monniken in: vader Serafim en vader Patrick. Om in zijn onderhoud te voorzien zocht hij betaald werk, onder andere lange tijd op het Elzendaalcollege in Boxmeer als conciërge. Ook de anderen vonden werk buitenshuis. Rond het klooster ontstond een kleine parochie met alles wat dat met zich mee brengt: een bestuur, een koor, een dirigent en een sociaal leven. St. Nicolaas werd in het klooster gevierd en met Pasen en Kerstmis zette men het feest tot in de kleine uurtjes door in de uitspanning ‘de Blokhut’ in het dorp. Gevolg van deze formule was dat de monniken niet wereldvreemd waren. Ze wisten wat er in de wereld te koop was. Nadeel was dat ze hun aandacht moesten verde- len over vele zaken: het kloosterleven, de bezoe- kers, het werk buitenshuis en de organisatie van de parochie. Smaak Vader Pachom was verder heel gastvrij. De ach- terdeur stond altijd open, zoals dat bij Brabantse boerderijen ook gebruikelijk was. Er was altijd wel iets te eten voor onverwachte gasten. Hij was autodidact, wist erg veel van de Oosterse en de Westerse traditie en kon daar met smaak over vertellen, altijd in eenvoudige bewoordingen. Een monnik, die zo openhartig en direct zijn gevoelens uitte…, dat was ik vanuit mijn katho- lieke achtergrond niet gewend. Vader Pachom was op zijn best, wanneer hij preekte. Zijn pre- ken waren soms erg polemisch, altijd persoonlijk doorleefd, traditioneel en eenvoudig. Soms barstte hij daarbij in tranen uit. Alles deed hij uit het hoofd. Zo heeft hij veel mensen overtuigd en in contact gebracht met de rijkdom van het christendom en de Orthodoxe Kerk. Een deel van zijn preken is uitgegeven. Verdieping van geloof Vanaf 1997 kwam ik vaker in St. Hubert. Vader Serafim, die toen als bibliothecaris werkte op het Instituut voor Oosters Christendom (IVOC), vroeg mij om te helpen met de directie van het koor. Dat was niet altijd eenvoudig. Vader Pachom reageerde soms heftig en er ont- stond tijdens de vieringen soms verwarring en ergernis. Toch heb ik zelf nooit echt ruzie met hem gekregen. In een aantal andere gevallen gebeurde dat helaas wel, met soms als gevolg dat mensen de parochie verlieten. Het klooster- leven in de skite zelf raakte intussen in een cri- sis: de twee jonge monniken verlieten om ver- schillende redenen het Eliasklooster. Vader Pachom had een dubbelzinnige verhouding tot de Rooms-katholieke Kerk. Hij kon er enorm tegen tekeer gaan. Dat was jammer: de Ortho- doxe traditie is zo rijk, dat ze genoeg heeft aan zichzelf. Ze heeft niet steeds een negatief refe- rentiepunt nodig. Maar hij heeft ook altijd con- tacten gehouden, bijvoorbeeld met de monni- ken van de abdij van Zundert. Vader Pachom leed aan suikerziekte. Hij hield alleen tijdens de vastenperiodes zijn dieet. Dat maakte het niet beter. “Eigen schuld, dikke bult”, zei hij dan heel eerlijk. Vijftien jaar lang is hij zwaar ziek geweest en heeft hij veel pijn gele- den. Hij verloor verschillende ledematen en moest verhuizen naar een verzorgingstehuis in Mill. Hij kwam in een rolstoel terecht en kon de liturgie niet meer celebreren. Zijn ziekbed heeft hij bewonderenswaardig gedragen. Hij klaagde nooit en bleef naar buiten toe altijd positief. Tijdens zijn ziekbed verdiepte zich zijn geloof. Hij is de laatste jaren veel milder geworden en heeft uiteindelijk geleerd zaken uit handen te geven. Een parochiaan, die hem tot het laatste moment gezelschap heeft gehouden, vertelde mij: “Hij heeft misschien niet altijd als een hei- Inzegening van het klooster van de H. Profeet Elias door Aartsbisschop Jakob (Den Haag, patriarchaat Moskou). (Foto: ‘U wil ik liefhebben, Heer mijn kracht’. 25 jaar Russisch-Orthodox klooster van de Heilige Profeet Elias in Sint Hubert, Sint Hubert 1997)