Jaargang 53 Nummer 3

POKROF 17 De Grieks-orthodoxen waren de eersten om, onder auspiciën van hun patriarchaat van Alexandrië dat nog steeds in die Noord- Egyptische stad is gevestigd, missies onder zwarte Afrikanen te stichten. Kort daarop trokken vanuit Egypte ook koptische christenen naar Afrika. Zij zijn onderhorig aan de Koptisch- orthodoxe patriarch van Alex- andrië die in Cairo zetelt. Ook zij stichtten parochies, met Egyp- tische en ook Afrikaanse gelovi- gen. Bisschop Paul, ‘bisschop van Missiezaken’, woont in Nairobi, Kenia, en heeft de leiding over deze parochies. Hij was onlangs in Nederland om steun te werven voor projecten. Daarvoor reist hij de hele wereld af. De week ervoor werd hij nog ontvangen door koningin Elisabeth van Groot-Britannië. In Nederland reisden enkele jonge kopten mee, zoals zijn medewerkster uit Nairobi, mevrouw Mary Andra- wes, opgeleid in de VS, en drie actieve kopten uit Duitsland. Een van hen zal zich na zijn stu- die een jaar in Kenia gaan inzet- ten als vrijwilliger. In Afrika kun je meemaken dat je in een Koptisch-orthodoxe pa- rochie op het platteland tijdens de eucharistie de traditionele klanken van de koptische litur- gie hoort, maar ook christelijke gezangen in de plaatselijke taal, gezongen op ‘Afrikaanse’ melo- dieën en begeleid met handenge- klap. Na afloop van zo’n dienst zag ik in Zimbabwe (in de perife- rie van de achtste Assemblee van de Wereldraad van Kerken) bui- ten het kerkje een jonge kop- tische vrouw uit Australië die bij de viering aanwezig was geweest, bijkomen van de lichte cultuur- shock die ze zojuist had onder- gaan. ‘Zó’n koptische dienst heb ik nog nooit meegemaakt!’. Kopten in Kenia Ook in Kenia zijn de traditiege- trouw zeer lange koptische dien- sten aangepast aan de cultuur van het land. “Onze diensten duren niet langer dan een uur”, vertelt bisschop Paul. Langer zou te veel zijn voor de mensen. En ook in Kenia worden eigen elementen als ‘Afrikaanse’ melo- dieën en teksten, dansbewegin- gen en handengeklap binnen de koptische eredienst gebezigd. Er zijn in Kenia 35 à 40 Koptisch- orthodoxe kerken, bijna allemaal op het platteland. Er zijn lokale geestelijken en kerkleiders. Naast het vieren van de liturgie organiseert de Koptisch-ortho- doxe Kerk bijbelstudie, jeugdbij- eenkomsten en zondagsschool- lessen. Het liefst in de plaat- selijke talen van de mensen en niet per se in de officiële landsta- len Engels of Swahili. Bisschop Paul en zijn medewer- kers zijn echter niet naar Kenia getrokken om zich alleen met liturgie of catechese bezig te houden. In de hoofdstad Nairobi en in westelijk Kenia heeft de Koptisch-orthodoxe Kerk enkele zeer actieve ‘missies’. De Kop- tisch-orthodoxe Kerk heeft daar- naast ook humanitaire projecten in Burundi, Kenia, Zambia, Na- mibië, Zuid-Afrika, Congo-Kin- shasa, Ghana, Oeganda, Tanza- nia en Nigeria. Bisschop Paul noemt Afrika een “needy continent”, een noodlij- dend continent. Kenia is een land met enorm grote proble- men, zoals: droogte, aids, de vele wezen (grotendeels gevolg van dat laatste), werkeloosheid, ar- Afrika ten zuiden van de Sahara (in dit artikel: Afrika tout court) is nooit een onbeschreven blad geweest voor het oosterse chris- tendom. Er is sinds 300 het oude christendom van Ethiopië dat nog steeds bestaat, en ten zuiden van Egypte was er tot 1400 een christelijk Nubië met zijn eigen taal en geheel eigen - zwarte - bevolking. De hernieuwde komst van het oosterse christendom naar Afrika, kwam na de Tweede Wereldoorlog in twee golven uit Egypte. De Koptische Kerk in Afrika Bisschop Paul en zijn missie Bisschop Paul uit Kenia van de ‘Coptic Mission’, tijdens zijn bezoek aan Nederland. (Foto: D. van Roosendaal)