Jaargang 53 Nummer 3

POKROF 13 inschatting van wat er in de Griekse tekst staat. Immers, op foto’s ervan lijkt het mozaïek op deze plek wat beschadigd te zijn. “Gaianos die ook Porphuros heet”: Porphuros betekent ‘pur- peren’. Toevallig vond ik in mijn boeken een boekje met foto’s van kerkgebouwen in Armenië. Een van die foto’s toont een kerk in het dorp Gajanè (even ten zuiden van Etsjmiadzin), welke naam in het Armeens ook ‘purperen’ bete- kent (Frédéric Macler, Anciennes églises d’Arménie, p. 44 en p. 49). Volgens de Armeense traditie is de H. Gregorius de Verlichter die het christendom naar het land bracht (301) de stichter van dit kerkje. Het gaat in de tekst van deze mozaïekvloer dus over een christen die ‘de man uit Gajanè, de Purperen’ heet. Hier hebben wij dus de gever van de mozaïek, een Armeniër. Op de tweede vloer staat aan de ene zijde een tekst van vijf regels: Als offer heeft gebracht Akeptous de godlievende (vrouw) de (altaar) ta- fel aan God, Jezus Christus (als) gedachtenis. Akeptous is een vrouw en voor- alsnog aan ons onbekend. Voor tafel staat het woord trapeza, in het kerkelijke Byzantijnse Grieks de benaming voor het altaar. De naam ‘God, Jezus Christus’ staat in het Grieks afgekort: · (= Th-Oo I-Ou·Ch-Oo), met twee horizontale afkortingsstrepen boven de twee respectievelijk vier Griekse letters. Op de andere kant van de tweede vloer staat de volgende tekst: Gedenkt Primilla en Kuri- akè en Dorothea maar vooral Chrèstè. De naam Primilla is een onbeken- de vrouwennaam; zij is tevens als persoon onbekend. Ook Kuriakè en Dorothea zijn onbekende vrouwen. Het Grieks in dit soort teksten vertoont soms gebreken. Vaak zijn de naamvalsuitgangen foutief. Achter “gedenkt” hadden alle eigennamen in de genitief (tweede of bezitsnaamval: van ) moeten staan, maar in het ara- meïserende Grieks zoals hier, is dat niet steeds het geval. Zo staat in het Grieks de naam Chrèstè in de accusatief (vierde naamval: Chrèstèn). De naam Chrèstè, van een verder onbekende vrouw, heeft als eerste betekenis ‘goed- (hartig), mild’. Maar haar naam is via het iotacis- me (bepaalde Griekse klinkers werden i-klank) hier ook te lezen als christè en te vertalen als ‘gezalfde’. Ze verwijst daarmee in haar naam naar Christus, aan wie het altaar in het vrouwenklooster te Megiddo was toegewijd. Dr. Jan Sanders Dr. Sanders is archimandriet der Melkieten.