Jaargang 53 Nummer 3

Stukjes van een mozaïek POKROF 12 Het bijzondere van deze mozaïe- ken is de directe verwijzing naar Jezus Christus die er op staat. Op basis van de vele vrouwennamen en de vermelding van een altaar is het waarschijnlijk dat op deze plek een christelijke communi- teit van vrouwen heeft bestaan. De naam Gaianos op een van de mozaïeken verwijst naar de plaatsnaam Gajanè in Armenië. In Majoum, iets zuidelijker bij Gaza-stad, was ook een klooster met de bekende Petrus de Iberiër (= Georgiër, ong. 411-491); in Betlehem zat Hiëronymus (342- 420) met ‘zuster’ Eustochium (ong. 469-419). Dit toont aan dat deze teksten op het mozaïek zo rijk zijn. Op het grootste mozaïek van de twee vinden we één enkele tekst in drie onder elkaar staande regels: Gaianos die ook Porphuros (heet), chr (isten), onze broer / (die) wij geëerd hebben (en) die uit eigen middelen / de mozaïek (vloer) heeft betaald. Broutis heeft (het) gemaakt. Het woord ‘christen’ in de eerste regel is in de Griekse tekst een afkorting. Er staat een Griekse letter ‘chi’, X, met daaronder een wat kleinere P, de letter ‘rho’, de Griekse ‘r’. De eerste regel ein- digt in de Griekse tekst met een halve letter die de regel voortij- dig afsluit. In de tweede regel staat in de Griekse tekst te imèsamen. Een opvallend Aramese schrijfwijze, van rechts naar links, is de schrijfwijze van die eerste twee letters t en e. Er moet staan in juiste volgorde etimèsamen, ‘wij hebben geëerd’, en dus niet te imèsamen. De spatie tussen de e en de i van het incorrecte te imè- samen duidt er (wellicht) op dat een opziener de mozaïeklegger heeft gewezen op zijn fout. Voor het begin van de derde regel staat een decoratief blaadje van een plant in de mozaïek. De kor- te tekst, vertaald met “Broutis heeft (het) gemaakt”, staat in kleinere letters helemaal achter- aan deze derde regel. De naam Broutis is een voorlopige Op 7 november 2005 stond in Trouw een bericht over de vondst van twee bijeengelegen mozaïeken op het terrein van een gevan- genis in Megiddo in Israël. Volgens archeologen maken ze deel uit van wat mogelijk de oudste kerk in het Heilig Land is. De kerk zou dateren uit de 3e of 4e eeuw. Dr. Jan Sanders wees de redactie van Pokrof op het belang van deze vondst en leverde zijn vertaling van de teksten op de mozaïeken, die wij hierbij publiceren samen met zijn korte commentaar en interpretatie. Werk aan recent gevonden mozaïek te Megiddo in Israël. (Foto’s: www.armageddonchurch.com)