Jaargang 50 Nummer 4

POKROF 2 Oedmoertië door de toenmalige machthebbers in het Kremlin gesloten verklaard. Mikhail Kalashnikov ontwikkelde er zijn MK-47. In de stad Votkinsk wer- den raketten gefabriceerd. Deze feiten misten hun weerslag op de bevolking niet. Omgaan met vreemden was tot 1991 aan zeer strenge controle onderhevig. Elk contact diende gemeld te worden aan de autoriteiten. Al snel was men verdacht. Straf of maatrege- len waren in een dergelijke situ- atie geen zeldzaamheid. Bij wijze van hoge uitzondering was het mogelijk om het land in of uit te reizen. De sporen van dit regime zijn nog lang niet uitgewist. Tegen deze achtergrond is het bezoeken van een vrouwenkloos- ter, foto’s maken en vragen stel- len niet vanzelfsprekend. Hiertoe past de gebruikelijke zegen van kerkelijke autoriteiten. We wor- den verwelkomd door de abdis Afanasia in gezelschap van de pri- orin Feodosia, de igoumen (titu- lair abt) en een priester. “U bent de eerste katholiek die ons kloos- ter bezoekt,” zegt de abdis, met een glimlach dit oecumenisch tintje accentuerend. Devotie We bezoeken de kloosterkerk. Al snel worden we gewezen op een houten kruisbeeld uit de 18e eeuw, waaronder Maria en Johan- nes staan. Dat beeld werd eens opgemerkt door vissers toen het in de rivier dreef en geheel droog bleek te zijn. Het gezicht van Christus was omgeven door een stralenkrans. Na omzwervingen werd het beeld in de kloosterkerk geplaatst. Toen de Sovjets het wilden verwijderen, weigerde het paard de kar te trekken waarop het was geplaatst. Uiteindelijk besloot men het beeld terug te brengen naar de kerk. Vanaf die tijd dateert de devotie. Volgens de abdis hebben reeds velen kracht en genezing gevonden na hun pelgrimage. Kledingstukken en andere voorwerpen worden door de gelovigen met het beeld in aanraking gebracht of even in uit- sparingen gestopt. Later draagt of gebruikt men deze in de hoop op genezing of kracht. Men voelt zich gesterkt en bevoorrecht door dit beeld. Zingeving in vrijheid Een sightseeing binnen de kloos- termuren leidt langs karakteris- tiek traditionele gebouwen: aan de buitenkant ruwe houten bal- ken, aan de binnenkant stenen muren. Overal bloemen. Terwijl ik de abdis fotografeer, bidt ze (zie foto omslag). Ze toont ons het sobere ‘stube-achtige’ verblijf, waar de pelgrims die we onderweg tegenkwamen gastvrij werden onthaald. Voor de icoon van de Moeder Gods brandt een lichtje. De abdis vertelt over de huidige maatschappelijke en geestelijke vrijheid. Veel is mogelijk, maar de middelen tot realisering zijn beperkt. Het komt nu aan op cre- ativiteit en inventiviteit. Het materiële is niet het belangrijk- ste; wel een voorwaarde om daad- werkelijk iets tot stand te bren- gen. Wandelend, in gezelschap van de zwijgende, voortdurend beminnelijk glimlachende prior- in, zegt de abdis dat zij het kloos- ter allereerst een plaats wil laten zijn van gebed. Bij de opbouw van het klooster betrekt zij de mensen uit het dorp. Het samen opnieuw vorm- geven aan de kerk zit volgens haar niet in het optrekken van gebouwen, maar in de zingeving; in Gods liefde met elkaar delen. De kerk moet opnieuw een warm hart tonen aan alle mensen. Daartoe dient het klooster een open, gastvrij huis te zijn voor velen; een plek voor gebed, bezinning en arbeid. Delen met elkaar; ook wat het land en de arbeid opbrengt. Op het klooster- complex is een tiental vrouwen uit het dorp druk pratend aan het werk in de moestuin. Streng regime We gebruiken de maaltijd in het klooster. Op de prachtig gedekte tafel wordt een kleurrijke vegeta- rische maaltijd geserveerd, geruisloos opgediend door een jonge moniale. De abdis schenkt zelf een glaasje wijn in. Staande, gericht naar de icoon, zingen we het ‘Otsje Nasj’, ‘Onze Vader’, en de priester spreekt een kort gebed uit. De abdis informeert naar vrouwenkloosters in Holland. Ze is erg geïnteresseerd, omdat ze weinig weet van andere christe- lijke stromingen. Ik vertel haar over de zusters Franciscanessen Houten kruisbeeld in de kloosterkerk met in de uitsparingen kleding en voorwerpen die men later gebruikt in de hoop op genezing en kracht.