Perspectief 2021-53

18 Prof. dr. Marcel Sarot Perspectief dat hij de theologie van Luther en Calvijn niet evalueert in vergelijking met die van tijdge- noten, maar in vergelijking met die van hedendaags Katholiek denken. Gevolg is dat hij soms op grond van zijn kritische lezing van Luther en Calvijn conclusies over het protes- tantisme trekt die in ieder geval aan de breedte van het protestantisme geen recht doen. In het laatste deel van mijn bijdrage probeer ik te laten zien, hoe Katholieke theologen nog altijd veel kunnen leren van hun protestantse collega’s als het over het algemeen priesterschap gaat. Dit heeft consequenties voor ons denken over de nieuwe evangelisatie (bij uitstek een opdracht van gelovigen krachtens hun algemeen priesterschap) en voor onze interpretatie van wat Vaticanum II zegt over de eucharistie. 1 De geleerden zijn het niet eens over de vertaling van sacerdotium commune. G. Philips, die een belangrijke rol speelde bij de totstandkoming van de tekst, vertaalde met ‘algemeen priesterschap.’ Zie Constituties en decreten van het Tweede Vaticaans Concilie V: Dogmatische constitutie over de kerk Ned. vert. Prof. Mag. Dr. G. Philips (Amersfoort: De Horstink, z.j.). De nieuwe vertaling van Gert Partoens en Nicolas De Maeyer ver- taalt met ‘gemeenschappelijk priesterschap.’ Zie Vaticanum II conciliedocumenten: Latijnse tekst en Nederlandse vertaling (Baarn: Adveniat, 2019). Het Latijn laat beide vertalingen toe. Ik kies hier voor ‘alge- meen,’ omdat ‘gemeenschappelijk’ meerduidig is. Het kan betekenen dat alle gedoopten dit priesterschap gemeen hebben (dit is wat is bedoeld), en het kan ook worden verstaan als zou dit priesterschap aan de ge- meenschap toekomen en niet aan het individu (dit is niet is bedoeld). Aloys Grillmeier ( LThK 2 Bd 12, 181) merkt op dat voor beide vertalingen (‘gemeinsam’ en ‘allgemein’ ) iets te zeggen valt. Vgl. ook L.J. Koffeman, ‘Het bijzondere van het kerkelijk ambt,’ Gereformeerd Theologisch Tijdschrift 91 (1991), 28 – 43. 2 Ik schrijf ‘katholiek’ met een hoofdletter als het mij specifiek gaat om Rooms - Katholiek, ‘ protestant ’ als het mij specifiek gaat om de Protestantse Kerk in Nederland. 3 Ondertitel: ‘ A Realist Phenomenological Study of the Common Priesthood in Luther and Calvin from a Ro- man Catholic Perspective .’ Het betreft een proefschrift in 2019 verdedigd aan de theologische faculteit van de ‘ Pontifical University of the Holy Cross. ’ Bij het schrijven van deze reactie had ik de handelseditie van dit proefschrift niet tot mijn beschikking. 4 Zie Pouw, ‘Greatness & Limits,’ 29. 5 Pouw, ‘Greatness & Limits,’ 240. 6 Dordtse Leerregels , hfdst. 3 art. 16. 7 http://www.vatican.va/content/francesco/en/audiences/2021/documents/papa-francesco_20210324_udi- enza-generale.html.