Perspectief 2021-53

2021-53 Van algemeen priesterschap tot nieuwe evangelisatie 19 8 Zie Pouw, ‘Greatness & Limits,’ 21, 33 – 34, 38, 43, 49 – 50, 52, 111, 148, 170, 176 – 181, 233 – 234, 243. 9 Zie met name zijn Over een persoonlijke God gesproken: Studies in de wijsgerige theologie (Kampen: Kok Agora, 1988) en zijn Liefde van God en mens (Kampen: Kok, 1993). 10 ‘ Anno 2015 geeft 17% van de Katholieken aan ervan overtuigd te zijn dat er een God bestaat die zich om ieder mens persoonlijk bekommert, tegen meer dan de helft van de aangeslotenen bij de Protestantse Kerk in Nederland. ’ Joep de Hart & Pepijn van Houwelingen, Christenen in Nederland: Kerkelijke deelname en christelijke gelovigheid (Den Haag: SCP, 2018), 81. 11 Zie Pouw, ‘Greatness & Limits,’ 80, 102, 144, 163, 170, 208, 220– 229, i.h.b. 226 – 227 en 250. 12 Dit wil uiteraard niet zeggen dat dit beeld in de Katholieke theologie geen rol speelt; dat doet het wel. En het wil evenmin zeggen dat het in de Katholieke spiritualiteit geen rol speelt; dat doet het óók. Maar mijn indruk is dat die rol kleiner is dan in het protestantisme. Ik vermoed dat dit komt omdat in de protestantse theologie de relatie van God met de individuele gelovige meer klemtoon ontvangt; die individuele gelovigen vormen vervolgens samen de kerk. In de Katholieke theologie wordt de directe relatie van God met de Kerk meer beklemtoond, en het is als leden van die Kerk dat de gelovigen vervolgens óók een persoonlijke relatie met God hebben. 13 Avery Dulles, Models of the Church: A Critical Assessment of the Church in All its Aspects (Dublin: Gill and Macmillan, 2 nd impr. of the 2 nd ed. 1989), noemt het slechts tweemaal in het voorbijgaan: 57, 218. Walter Kasper, The Catholic Church: Nature, Mission and Reality (London: Bloomsbury, 2015) noemt het niet. De mo- dellen die in het recente verleden achtereenvolgens dominant waren zijn: de Kerk als societas perfecta , de Kerk als het mystieke Lichaam van Christus, de Kerk als Gods volk, en de Kerk als communio. 14 Zie de Gemeinsame Erklärung zur Rechtfertigungslehre des Lutherischen Weltbundes und der Katholischen Kirche (1999), http://www.christianunity.va/content/unitacristiani/en/dialoghi/sezione-occidentale/luter- ani/dialogo/documenti-di-dialogo/1999-dichiarazione-congiunta-sulla-dottrina-della- giustificazion/en/de.html. 15 Paul Murray (ed.), Receptive Ecumenism and the Call to Catholic Learning: Exploring a Way for Contempo- rary Ecumenism (Oxford: OUP, 2008). 16 Kurt Koch, ‘Message of Greeting to Delegates at Fairfield Receptive Ecumenism Conference,’ 2014-06-1, http://www.archivioradiovaticana.va/storico/2014/06/11/card_koch_sends_message_to_receptive_ecumen- ism_conference/en-1101615. 17 Zie bijv. Vaticanum II, Apostolicam Actuositatem , 1, 2, 4, 7; Lumen gentium 31, Gaudium et spes 43. 18 De getallen tussen haakjes in de rest van deze bijdrage verwijzen, tenzij expliciet anders aangegeven, naar bladzijden van Stefan Paas, Vreemdelingen en priesters: Christelijke missie in een postchristelijke omgeving (Zoetermeer: Boekencentrum, 6 2016). 19 Patrick Kuipers, ‘Voorwoord,’ in: Je komt als geroepen: Gebeden om roepingen (z.p.: Interdiocesaan Roepin- gen Overleg, 2020), 3. 20 Constituties en decreten V, 31. 21 Vgl. Paus Johannes Paulus II, Encycliek Ecclesia de eucharistia (2003), 22.