Perspectief 2021-51

2021-51 Terugblik 35 trekken in een oratorium. Het was de uitdrukkelijke wens van paus Paulus VI dat Wille- brands beide taken zou vervullen, een opdracht die kardinaal Willebrands niet kon en wilde weigeren. Brian Heffernan heeft zich knap gekweten van de opdracht om deze zware periode uit Willebrands leven te schetsen vanuit de optiek Willebrands als zielzorger . Wij zijn vaak geneigd om een persoon te beoordelen op grond van de rollen en de functies die iemand bekleedt. Heffernan gaat in de biografie op zoek naar bouwstenen en sporen om een karakteristiek te geven van Willebrands als priester en als aartsbisschop van Utrecht. Hij werkt van buiten naar de binnen. Dit levert mooie beschrijvingen op van de indruk die Willebrands op grond van zijn uiterlijkheid en omgangsvormen als priester op anderen maakte en van zijn positie en worsteling te midden van een verdeeld episcopaat en een gepolariseerde kerkgemeenschap in de jaren zeventig en tachtig. Heffernan blijft echter niet bij de buitenkant of de omstandigheden staan en tracht te doorgronden wat Wille- brands bewoog en bezielde. Het brengt hem bij de wens naar authentieke spirituele beleving van de roeping, die de generatie van Willebrands kenmerkte en een priestervisie waarin ‘affect en vriendschap’ belangrijk zijn en ‘sacramentaliteit’ het kernbegrip was. Juist dat maakte Willebrands misschien wel zo geschikt om tijdens het Concilie en in de inter- nationale oecumene zo’ n prominente rol te vervullen in het vernieuwen van bevroren relaties met andere kerken. Waarschijnlijk gaf hem dat ook de rust en de kracht om in de gepolariseerde verhoudingen in de Nederlandse kerkprovincie, die moeilijk te beteugelen waren, zijn bestuurlijke taken goed uit te voeren. De ander ontmoeten Andere sprekers op het Webinar bevestigden de geestelijke kern in het leven van Wille- brands. Daarvoor leze en herleze men de prachtige intro van biograaf Karim Schelkens, die door de organisatoren voor de onmogelijke opdracht was geplaatst om zijn boek van 600 pagina’s in pakweg tien minuten te presenteren. Erst in der Beschränkung…. Vanwege de lockdown aan huis gekluisterd reflecteert Schelkens op de betekenis van echte ont- moetingen, die wij nu node missen en waarmee het leven van Willebrands rijkelijk gevuld was. Een paradox in dit artikel is de vraag of de vele contacten die wij dankzij de techniek vandaag kunnen onderhouden wel echte ontmoetingen zijn, waarin wij ‘werkelijk als ander