Perspectief 2021-51

2021-51 Willebrands als diplomaat 31 Maar Leven In Gesprek wijst naast Newman ook op de poëzie, bijvoorbeeld Herman Gorter en - heel belangrijk voor Willebrands – die van Henriette Roland Holst. Over haar schreef hij: “Ik vraag mij af of zij mij leerde van mijn individuele liefde uit te gaan en mij te keren tot de gemeenschap, sinds zij mij leerde mijn felle harts- tocht te bezweren en heel de menschheid te beminnen, maar dan ter liefde van God.” Heel de mensheid te beminnen ter liefde van God…Willebrands praktiseerde dit zijn hele leven voor zichzelf, voor de Katholieke Kerk, voor de oecumene. Geen kleine taak vanuit een verzuilde cultuur in de samenleving en de gesloten geopo- litiek van de Koude Oorlog. Aan hun vruchten zult u hen herkennen, en de vruchten van Willebrands zijn talrijk en wijdverbreid. Hij was een kosmopoliet, een topdiplomaat met kennissen en vrienden over de hele wereld, maar hij vergat nooit zijn wortels en onthield altijd waar hij vandaan kwam. In die zin zouden we kunnen zeggen dat hij een zoge- naamd “typisch” Nederlands karakter was: een har de werker, bescheiden maar zelfverzekerd, die internationaal furore maakte zonder daar zich op vooraan te la- ten staan. Een idealist, met een pragmatische insteek. Als hij in 1980 op tachtigjarige leeftijd voor de derde keer vraagt om af te kunnen treden, weigert Johannes Paulus II aanvankelijk dit te aanvaarden. Uiteindelijk schrijft Wojtyla een persoonlijke en uitgebreide brief aan Willebrands. Die woont nog enkele jaren in Rome, maar had hij niet gezegd dat “het enige dat triester is dan een kardinaal op rust, een kardinaal i n ruste in Rome is?” Blijvende betekenis Als de eenzaamheid toeslaat, keert hij dan ook terug naar Nederland, terug naar Twente, naar het klooster van de zusters Franciscanessen van Denekamp in Noord Deurningen. Hier brengt hij de laatste jaren van zijn leven door, in relatieve onbe- kendheid. “De wereld trok dicht tot enkele kamers, een refter, een kapel.” Zo