Perspectief 2019-44

Perspectief 30 In vrede samenleven volgens Mar Musa discussie ineens sterke reacties die nog met de kruistochten samenhingen. We moesten ons zeer bewust worden van de geschiedenis, hoe die onderhuids mee resoneert in alles. 6. Emoties Patriarch Louis Sako is op dit punt een goede gesprekspartner en beleidsman. Mede door hem begrepen we dat basaal in de dialoog is om dergelijke plotselinge emoties te ver- staan. In zijn beleid en dat van zijn opvolger bisschop Mirkis wordt zichtbaar hoe de christenen als ze het open aanpakken, juist een belangrijke bindende factor kunnen zijn in de complexiteit van deze moslimsamenleving in het Midden Oosten. Want neem Irak. Het is een moslimland, de christenen zijn een kleine minderheid, maar het land kent wel 12 religies. Sako en Mirkis praktiseren de traditie van christelijk Irak, en dat kent verwantschap met de Koerden, de Turkmenen, de Arabieren, en met de Iraniërs. De christenen hebben dus een interessante, bemiddelende positie tussen al die groepen. Op dit moment hebben jammer genoeg veel christenen er bijna geen vertrouwen meer in dat zij en hun kinderen toekomst kunnen hebben in deze landen. Daardoor is er veel emi- gratie, sinds 40 jaar trokken veel christenen weg uit Irak. Dat heeft overigens geen religieuze, maar een economische oorzaak. Toch hebben de christenen nog steeds een speciale positie, ook theologisch gesproken, voor de moslims. Zij zien zich als de zonen en dochters van Ismaël, en de christenen zijn als het ware de jongere broeder van Ismaël, dat werkt verbindend. Tegelijk is er een moeizame zoektocht gaande, zoeken de christenen opnieuw naar hun identiteit. Wat bindt hen? Is het cultureel? Is het de taal? Is het het christelijke geloven? Ook de actuele moslimomgeving helpt niet bij die eigen zoektocht naar identiteit. In het Midden-Oosten zijn de laatste veertig, vijftig jaar door de dictatoriale regeringen juist veel morele en theologische moslimautoriteiten verdwenen: in gevangenschap, vermoord, of geëmigreerd. Het was een jarenlange aderlating, die moslimwereld is haar religieuze den- kers kwijtgeraakt. Dat blijft niet zonder gevolgen, met hen is veel dialoogervaring verloren gegaan. Het gaat om dialoog met andere geloofsgroepen, maar vooral ook dialoog met de veranderende tijden, de modernisering die steeds harder gaat en onherroepelijk bin- nendringt. Hoe kan dat hersteld worden? Als de wijsheid naar onze landen terugkeert vanuit de emigratie, dan is dat meteen ook een probleem. Onze moslimgemeenschappen