Perspectief 2018-42

Perspectief 28 Het levenseinde: de zedelijke norm liggen, te begrijpen» of kan zich in een concrete situatie bevinden die hem niet toelaat om anders te handelen en andere beslissingen te nemen zonder een nieuwe fout te ma- ken. Zoals de synodevaders het zo goed hebben uitgedrukt, «er kunnen factoren zijn die het beslissingsvermogen beperken». Thomas van Aquino erkende al dat iemand genade en naasten- liefde kan bezitten, maar niet in staat kan zijn om een of andere deugd uit te oefenen, zodat zelfs wanneer hij alle ingestorte morele deugden bezit, hij één ervan niet duidelijk toont, omdat de ui- terlijke uitoefening van deze deugd verhinderd wordt: «Als van heiligen gezegd wordt dat ze bepaalde deugden niet bezitten, is het omdat ze moeilijkheden ondervinden deze deugden in da- den om te zetten, maar zij bezitten nochtans de grondhouding van alle deugden».” 35 «De contemplatie van «de dwaasheid van het kruis» bevrijdt christenen niet van dergelijke tra- gische vragen. De stigmata op het lichaam van de verrezen Christus tonen aan dat sommige wonden niet verdwijnen. Herboren worden is niet alles uitwissen en herbeginnen van nul, het is wel een nieuw begin meemaken vanaf het punt waar we nu zijn, met onze blijvende littekens, zo- als die van de nagels of de speer», S ARTHOU -L AJUS N., op. cit ., p. 63. 36 «Aan de basis van de tegenstrijdigheid die leidt tot diepe pijn en extreme vervreemding, ligt een ondoordringbare fout. Deze kan tot op zekere hoogte gekend zijn, maar nooit echt opgehe- ven worden. Duidelijk aanwezig, kan ze niet precies doorgrond worden», H.-U. VON B ALTHASAR , Tragique et foi chrétienne , “Mélanges de Sciences Religieuses”, juli-september 2000, p. 17. 37 H.-U. VON BALTHASAR, op. cit ., p. 16-17. 38 «De sleutel tot het begrijpen van de Griekse tragedie ligt niet in deze specifieke oplossingen. De sleutel ligt in deze paradox: het bestaan overschrijdt de begrensde natuur en bevindt zich bui- ten de door het goddelijk lot vooraf bepaalde ruimte, zodat het zich in de grootste duisternis bevindt, die niet te bevatten is met onze aardse criteria. Maar een dergelijk bestaan, omdat het de goden eert, bezwijkt niet onder zijn eigen noodlot, maar versterkt eerder de ondoorgrondelijke pracht, die misschien zelfs die van de goden overtreft», H.-U. VON B ALTHASAR , op. cit ., p. 19. 39 https://www.cath.ch/newsf/la-vieillesse-est-une-vocation-note-le-pape-francois/ (geraadpleegd op 28 augustus 2018) 40 «We moeten eerst leren kijken, durven kijken, ons niet afwenden van de meest kwetsbare die niets menselijks meer heeft. Ons oefenen in onze blik niet af te wenden, is een eerste stap in aan- dacht. Maar deze aandacht dient uit te groeien tot een relatie. De Samaritaan komt naderbij, maar hij raakt de ander ook aan, lichaam tegen lichaam, nog een gebaar van menswording. Hij zet stappen naar de ander, zonder dat dit hem gevraagd werd, omdat hij weet dat hij verantwoorde- lijk is en zich ook zo voelt», in Mgr Pierre D ’O RNELLAS en de werkgroep van de Franse bisschoppenconferentie, Fin de vie, un enjeu de fraternité , Parijs, Salvator, 2015, p. 27.