Perspectief 2018-39

2018-39 + J. van den Hende 8 Reag eer paus Franciscus die zegt: “Door een uitwisseling van gaven kan de Geest ons steeds meer leiden tot de waarheid en het goede.” 8 Nu we in het herdenkingsjaar 2017 uitgebreid spreken over het aangaan van oecumeni- sche dialogen, vooral ook in het licht van het gezamenlijke document Van Conflict naar Gemeenschap , wil ik niet beweren dat het de eerste keer is dat over dialoog wordt gesp- roken in het kader van de oecumene. Immers, paus Franciscus benadrukte in Lund dat de dialoog tussen katholieken en lutheranen reeds vijftig jaar gaande is (1967-2017). 4 Oecumenische dialoog als geleefde praktijk in de afgelopen vijftig jaar Het was paus Paulus VI die reeds in 1964 in zijn encycliek Ecclesiam Suam een pleidooi hield voor een gezindheid en praktijk gekenmerkt door dialoog. Paus Paulus onderscheidt vier cirkels waar het gaat om de dialoog: (1) aangaande alles wat menselijk is (2) met hen die in God geloven (3) met alle christenen ( fratres seiuncti ) (4) binnen de kerk zelf. Onze oecumenische bijeenkomst van vanavond hier in het kader van 500 jaar reformatie, gaat specifiek over de dialoog tussen christenen. De grote waarde van de oecumenische dialoog komt niet alleen ter sprake in het docu- ment Van Conflict naar Gemeenschap maar de dialoog in het kader van de oecumene komt ook al uitgebreid aan bod in het zogeheten Oecumenisch Directorium van de Pauselijke Raad voor de Bevordering van de eenheid der christenen (1993) 9 en in de encycliek van paus Johannes Paulus II, getiteld Ut Unum Sint (1995). 10 Paus Johannes Paulus II spreekt -in navolging van zijn voorganger paus Paulus VI- over de oecumenische dialoog niet alleen als een uitwisseling van ideeën, maar vooral als een uit- wisseling van gaven. 11 Het is alweer bijna twintig jaar geleden dat paus Johannes Paulus in zijn encycliek Ut Unum Sint uitgebreid en op een indrukwekkende manier nadenkt over de grote waarde en werking van een oecumenische dialoog. Hetgeen in Van Conflict naar Gemeenschap over de praktijk van en de gezindheid bij een oecumenische dialoog wordt gezegd is m.i. in samenhang te zien met het geschrevene in de encycliek Ut Unum Sint . Paus Johannes Paulus onderstreept de voorrang van het gebed: “Als christenen samen bidden, schijnt het doel van de eenheid meer nabij. De door [..] verdeeldheden getekende