Perspectief 2016-32

2016-32 De Annunciatie aan de Moeder Gods in Oost en West 19 Reag eer Nog een verschil: Maria leest, de Moeder Gods spint In de westerse iconografie leest Maria tijdens de komst van de engel. Haar moeder Anna leert Maria als jong meisje reeds lezen en zo neemt zij het Woord van God tot zich en bidt. De eerste voorstellingen met de onderwijzende Anna verschenen voor zover bekend in geïllumineerde manuscripten in de 14 e eeuw in Engeland. Ook in de bekende iconografie van Anna-te-Drieën leest Maria vaak. Wanneer de engel Gabriël arriveert is Maria in haar gebedenboek verdiept. Als de engel het woord tot haar richt, kijkt zij verschrikt op uit haar boek, slaat zij devoot haar armen voor de borst en toont zij haar bereidwilligheid. 18 In de Byzantijnse iconografie is van een boek geen sprake. Daar spint de Moeder Gods de wol tot de draad, waar- mee zij de voorhang van de Tempel in Jeruzalem zal weven. Die zal scheuren wanneer Christus aan het kruis sterft. De wol had zij ontvangen van de priesters, toen zij de Tempel verliet. Als bron voor deze voorstelling dient de tekst in het Proto-evangelie van Jakobus. “Ook Jozef gooide zijn bijl neer en ver- trok om zich bij hen te voegen. En toen zij er allemaal waren gingen zij met hun staven naar de hogepriester. Deze nam ieders staf aan en ging de tempel binnen om te bidden. Nadat hij zijn gebed ge- eindigd had nam hij de staven weer op, 18 Afb. 12 Annunciatie Atelier van de Meester van het Retabel van Hakendover, ca. 1410-1420 Museum Catharijneconvent, Utrecht, ABM bh309 Afb. 12 Annunciatie