Perspectief 2013-22

2013-22 Het mysterie in beeld in de katholieke traditie 41 R eageer In 1999 bracht het Theater der Stille de kameropera Las Canciones , gebaseerd op het ge- lijknamige wereldberoemde gedicht van Johannes van het Kruis. 15 Veel beelden in dit gedicht zijn overgenomen uit het oudtestamentische Hooglied, waarin de liefde tussen God en zijn volk, en omgekeerd de liefde van Israël tot zijn God, als een relatie tussen bruid en bruidegom wordt voorgesteld. Zo immers interpreteerden de Joodse Schriftge- leerden het Hooglied en deze allegorische lijn volgden ook de vroegchristelijke auteurs al werd bij hen het Hooglied tot een beeld van de mystieke bruiloft tussen Christus en de kerk of Christus en de menselijke ziel. Voor de kunstenaars betekende het werken met deze materie een oprechte wending naar binnen: het brandende verlangen naar de God- delijke bruidegom stond nu op het toneel. Zonder komiek en zonder distantie, zoals in de hiervoor beschreven Eckhart-productie, drukten de tekst en de muziek van deze productie de overgave van de ziel aan God uit. De zangeressen benaderden dit thema vanuit de reeds voltooide compositie. Vanaf een bepaald ogenblik, namelijk toen de overgave van de zangeressen tijdens de repetities toenam, ontstond er bij hen de behoefte aan verbor- genheid. Daarom werd er een huis van tule ontworpen, waarin ze nog maar half zichtbaar waren. Omdat ze schaamte voelden bij het zingen van deze teksten en melodieën hielp dit omhulsel hen. Hierin verborgen konden ze beter meegaan met de tekst en de muziek, wat dan ook in hun stemmen hoorbaar werd. De vier cello’s en de dirigent bleven buiten het huis van tule, waardoor de verborgenheid van de ziel nog indringender tot uitdrukking kwam. 15 Fermate 18/4 (1999), ‘Eine moderne mystische Oper‘ ; Kölnische Rundschau, 4 september 1999, ‘Winde singen‘ ; Niederrheinische Nachrichten, 10 september 1999, ‘Eine zeitlose Partitur ohne Verfallsdatum‘ ; Rhei- nische Post, 15 september 1999, ‘Brautgesang in der Enge eines transparenten Zeltes‘ ; Niederrheinische Zeitung, 15 september 1999, ‘Der Gesang der Winde‘ ; Westfälische Rundschau, 8 april 2000, ‘Im Zelt in der Kirche St. Petri erklingt ein geistlicher Gesang‘ ; WAZ, 8 april 2000, ‘In den Seelen tobt Widerstreit‘ ; Hanno- versche Allgemeine Zeitung, 2 augustus 2000, ‘Die Seele als Braut‘ ; Donau Kurier, 2 oktober 2001, ‘Geistlicher Gesang entführte in einen Raum jenseits der Zeit‘