Perspectief 2013-20

48 We hebben die toetreding gebruikt, om niet te zeggen, mis bruikt, om orthodoxen bijeen te krijgen. Al gauw brak het ijs en onderstonden normale verhoudingen. Tot een echte actieve deelname aan de Stichting Oecumenische Hulp is het nooit gekomen. Wel kwam de vraag van de Raad van Kerken op: Zouden jullie niet met ons willen meedoen? We hebben in 1980 de Vereniging van Orthodoxen ‘Heilige Nikolaas van Myra’ opgericht met de zegen van een aantal bisschoppen. Nieuwe ontwikkelingen De Raad van Kerken nodigde die Vereniging van Orthodoxen uit, maar deze kon geen lid worden want ze was een vereniging en geen kerk. Daar is toen iets op bedacht: gastlidmaatschap. Wij werden uitgenodigd voor de vergaderingen, die altijd erg boeiend waren. Ik heb dat een aantal jaren zelf mogen doen. Aan de meer dogmatische fundamenten van bepaalde zaken hebben we ons kleine steentje mogen bijdragen. De Vereniging van Orthodoxen bestaat nog steeds en neemt sinds enige tijd ook deel aan het Contact In Overheidszaken (CIO) over gevangenispastoraat, het pastoraat bij de krijgsmacht en dergelijke. Dat is een nieuwe ontwikkeling: je merkt dat men het prettig vindt dat we meedoen. Soms word ik gebeld door een pastor van één of andere penitentiaire inrichting vanwege een probleem met een Russischsprekende gedetineerde. Meestal kan ik dan inderdaad enige verlichting brengen. De belangstelling voor de Orthodoxe Kerk, ook in de maatschappij en de media, is groot. Die laatste zijn ons doorgaans goed gezind: een mooie foto in de krant, koren uit orthodoxe kathedralen die worden bejubeld. En er zijn inmiddels nieuwe ontwikkelingen binnen de Orthodoxe Kerk in Nederland. In 1994 was er in Chambésy (Zwitserland) een intra-orthodoxe vergadering over de diaspora. Er werd besloten dat elk land een eigen orthodoxe bisschopsconferentie moest krijgen. Voor Duitsland en voor Frankrijk heeft dat zin, want daar zitten nogal wat orthodoxe bisschoppen. In Nederland zijn echter helemaal geen orthodoxe bisschoppen, wel in Brussel. Er is nu een orthodoxe bisschopsconferentie voor de Benelux, zetelend in Brussel, waar zowel de Grieken als de Russen een bisschop hebben. In Nederland moet men echter om te worden erkend voor contact met de overheid iets Nederlands zijn. Daartoe is inmiddels een Nederlandse stichting, Orthodoxe Kerk in Nederland, opgericht voor alle contacten met de Nederlandse overheid en maatschappij alsook met de andere Kerken. Niet meer weg te denken Wat betreft de Orthodoxe Kerk in Nederland en in het iets bredere West-Europa zijn nog enkele dingen op te merken. Het Institut Saint Serge heeft zijn orthodoxe theologie verder ontwikkeld in een open dialoog met de Westerse Kerken. Dat is één van de redenen dat er in het Russisch-orthodoxe aartsbisdom van West-Europa onder de obediëntie van Constantinopel geen belangstelling is om terug te keren naar Moskou waar we destijds vandaan kwamen. Zeventig à tachtig jaar na die breuk is er zo’n grote eigen ontwikkeling geweest dat het moeilijk is om weer onder Moskou te vallen. Bepaalde vrijheden die we kennen als bisschop, priester of leek zijn in Rusland met zijn Sovjetverleden en tsaristische verleden, eigenlijk ongehoord. We zijn veel opener en democratischer dan in Rusland nu mogelijk is. De Orthodoxe Kerk, hoe klein dan ook in Nederland, is niet meer weg te denken uit onze samenleving. We zijn er en we zijn een groeiende kerk. Het aantal dopen in onze parochie - ik kan niet over de andere parochies spreken - is twintig keer het aantal begrafenissen en er zijn ook volwassenendopen. De orthodoxe parochies groeien zowel in aantal als in grootte. Inmiddels krijgen we veel vragen die we moeten afwijzen. Mij wordt al gevraagd door rooms- katholieken in Deventer: Kan ik bij u de communie niet ontvangen, want ik weet tenminste